Αλεβιτισμός: Ιδεολογία και Θεοσέβεια. Μπεκτασισμός

Από της εμφανίσεώς του ο Αλεβιτισμός (7ος αιώνας), στο πρόσωπο του χαλίφη Αλή πλάθει το ιδανικό πρότυπό του. Αναζητεί τον θρησκευτικό ηγέτη, αλλά τον ταυτίζει και με το ιδανικό του πολέμαρχου. Από την αρχή και μέχρι την Χ. Μπεκτάς εποχή (13ος αιώνας), προσάπτει πτυχές αρετών σε οιονδήποτε κρίνει πως μπορεί να είναι ο ενδεδειγμένος. Ο Χ. Μπεκτάς επιλέγεται ως πάτρωνας της Ομολογίας και εξελίσσεται ως ο ιδανικός της εκπρόσωπος. Μετά την ήτα των Βυζαντινών στο Ματζικέρτ, η πρακτική της πραότητας που ακολουθούν οι νικητές προσηλυτίζει ευκολότερα τη χριστιανική Ανατολία. Συνέπεια της εξέλιξης είναι ο Μπεκτασικός Κανόνας, με κύρια πηγή του την παράδοση και τη χρήση ανατολικών φιλοσοφικών αξιωμάτων. Υπεράνω πάντων η τήρησή του. Επίκεντρο και κύριο μέλημά του, ο άνθρωπος. Σύμφωνα με τους ταγούς της Ομολογίας, επ’ αυτής της αρχής, οφείλει την μέχρι σήμερα ύπαρξή της.