Ιάκωβος Βασιλικός Ηρακλείδης

Στον τόμο αυτό επιχειρείται η συστηματική ανάδειξη και ιστορική τοποθέτηση στην θέση που του αξίζει πραγματικά, ενός Έλληνα Πολεμιστή Ασκληπιάδη του 16ου αιώνα, δεινού χειριστή του ξίφους, της πένας και τελικά και του σκήπτρου! Ο Ιάκωβος Βασιλικός Ηρακλείδης γεννήθηκε στην, υπό τουρκικό ζυγό, ελληνική επικράτεια, άγνωστο πού ακριβώς, περί το 1523. Μεγάλωσε στην Χίο, όπου, στην δεύτερη δεκαετία της ζωής του, διδάχθηκε τα πρώτα εγκύκλια γράμματα από τον παλινοστήσαντα ιατροφιλόσοφο Μιχαήλ-Ερμόδωρο Λήσταρχο, μετέπειτα καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Φερράρας. Η επίδραση του Δασκάλου αυτού στον χαρακτήρα και την ψυχή του νεαρού εφήβου οδήγησε τον Βασιλικό αρχικώς στη Γαλλία, όπου τεκμηριωμένα φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μονπελλιέ, με δύο γνωστές εγγραφές για τα έτη 1547 και 1548. Όμως, η Γαλλία του Φραγκίσκου του Α΄ έχει ήδη συμμαχήσει με τους Οθωμανούς εναντίον του Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους Καρόλου Κουΐντου, με την επονείδιστη Γαλλο-Οθωμανική Συμμαχία. Ο νεαρός Βασιλικός οραματίζεται πρωτίστως την απελευθέρωση της δικής του πατρίδας, με την αρωγή του ενδεδειγμένου Ευρωπαίου Μονάρχη. Προφανώς, αυτός δεν μπορεί να είναι σύμμαχος των τυράννων της Ελλάδας. Έτσι, εγκαταλείπει τη Γαλλία και εισέρχεται στην υπηρεσία του Καρόλου Ε΄, υπό τις διαταγές του οποίου διακρίνεται στρατιωτικά. Εκδίδει μάλιστα ένα σύντομο αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρον πόνημα στα Νεο-λατινικά, την επίσημη επιστημονική γλώσσα της εποχής. Το σύγγραμμα αυτό αποτέλεσε το έναυσμα για τον παρόντα τόμο, καθώς παρατίθεται αυτούσιο στο μέρος Ι, σε μετάφραση στο μέρος ΙΙ, με κριτικά σχόλια και σημειώσεις στο μέρος III. Ανακεφαλαίωση των γνώσεών μας για τον Βασιλικό παρατίθεται στο μέρος IV, σχετιζόμενοι συνάδελφοί του ιατροφιλόσοφοι αναφέρονται στο μέρος V, ενώ σκιαγραφείται και αντίστοιχη απόπειρα του Μιχαήλ του Γενναίου στο μέρος VI, στην προσπάθεια συνολικής κατανόησης του έργου του Ιάκωβου Βασιλικού Ηρακλείδη, Πεφωτισμένου Δεσπότη Μολδαβίας για δύο μόλις έτη, 1561-1563, σε μια επιχείρηση που συγκλόνισε την Ευρώπη. Η ανασκευή προηγούμενων λαθών και επικρίσεων, που ακροβατούν μεταξύ προχειρότητας και υστεροβουλίας, απαιτεί τελικά 336 σελίδες, 56 σημειώσεις τέλους, 315 υποσελίδιες σημειώσεις, 108 εικόνες και απίστευτες δόσεις επιμονής και αδάμαστου πνεύματος, χωρίς τελικά να θεωρείται απολύτως ολοκληρωμένη και να παραμένει πεδίον δόξης λαμπρόν για επόμενους ερευνητές.