Από την Αρχιεπισκοπή Αχριδών (1018) στην Αρχιεπισκοπή Αχρίδος (2022)

Στά Βαλκάνια τῆς χθεσινῆς καί προχθεσινῆς ἡμέρας τῶν Ἀχριδῶν καί τῆς Ἀχρίδος τά ζήσαμε ὅλα. Πολλάκις τά κατεβάσαμε αἱματοβαμμένα στόν Ἅδη. Εὐτυχῶς ὅμως οἱ ἀναστάσεις «σ’ αὐτή τή γειτονιά καί βράδυ καί πρωί», ἔχουν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, ἀπό τούς θρήνους στούς τάφους τοῦ Ἅδη. Μέ τίς ἐθνοκτονίες, τίς ἐθνοκαθάρσεις, τίς γενοκτονίες καί τούς ἀναγκεμένους πρόσφυγες, ἀπό ἀνταλλαγές πληθυσμῶν. Ὅμως, ὅλοι μαζί τραγουδήσαμε, μέ τίς παραλλαγές του, «Τό τραγούδι τοῦ νεκροῦ ἀδελφοῦ», στά ἑλληνικά, τῆς «Βόικας» στά ρουμανικά, «Ἡ κόρη καί τ’ ἀδέλφια της» στά σερβικά, «Λάζαρ καί Πετκάκα» στά βουλγαρικά, «Μία μηλιά ἐφύτρωσε», στά σλαβομακεδονικά. Ὁ Ρήγας Φεραῖος (1757-1798) κατέστρωσε στούς ὁραματισμούς του τά ἄλλα Βαλκάνια. Τά μετασχηματισμένα, τῆς συμφιλίωσης καί τῆς καταλλαγῆς, «μέ τή φωτεινή καί βαθιά ἀνθρώπινη βαλκανική ψυχή». Μέ πολιτιστικό καί πνευματικό κέντρο τήν Κωνσταντινούπολη. Ἕδρα τοῦ χαλιφάτου, ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 16ου καί 20οῦ αἰώνα, διαχρονική ὅμως ἕδρα τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριαρχείου.