Οι τέσσερις αγάπες

Κάθε χριστιανός θα συμφωνούσε ότι η πνευματική υγεία του ανθρώπου είναι ακριβώς ανάλογη της αγάπης του προς τον Θεό. Αλλά η αγάπη του ανθρώπου για τον Θεό, από τη φύση της, πρέπει να είναι κατά κύριο λόγο, και συχνά ολοκληρωτικά, αγάπη ανάγκης. Αυτό είναι προφανές όταν ζητάμε συγχώρεση για τις αμαρτίες μας ή στήριξη στα βάσανα. Αλλά μακροπρόθεσμα είναι ίσως ακόμα πιο προφανές στην αυξανόμενη –διότι αυξανόμενη πρέπει να είναι– επίγνωσή μας ότι όλη μας η ύπαρξη είναι από τη φύση της μια απέραντη ανάγκη· ατελής, προπαρασκευαστική, άδεια και ταυτόχρονα φορτωμένη, έχοντας απελπιστική ανάγκη Εκείνον που μπορεί να ξεδιαλύνει όσα είναι μπλεγμένα και να τακτοποιήσει ό,τι εκκρεμεί. Δεν λέω ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα στον Θεό παρά μόνο την απόλυτη αγάπη ανάγκης. Οι ευλογημένες ψυχές μάς δείχνουν ότι φτάνουν πολύ πιο ψηλά από κάτι τέτοιο. Ωστόσο νομίζω πως θα ήταν οι πρώτες που θα μας έδειχναν ότι αυτά τα ύψη θα έπαυαν να αποτελούν πραγματική θεία χάρη, θα κατέληγαν νεοπλατωνικές ή εντέλει διαβολικές ψευδαισθήσεις, μόλις κάποιος τολμούσε να σκεφτεί ότι θα μπορούσε να ζήσει με αυτές και έκτοτε να αποτινάξει το στοιχείο της ανάγκης. «Το υψηλότερο», λέει η Μίμηση, «δεν στέκεται χωρίς το χαμηλότερο». Μόνο ένα θρασύ κι ανόητο πλάσμα θα στεκόταν μπροστά στον δημιουργό του κομπάζοντας «Δεν είμαι ζητιάνος. Σε αγαπώ ανιδιοτελώς». Όσοι πλησιάσουν περισσότερο στην αγάπη προσφοράς για τον Θεό, αμέσως μετά, μπορεί και την ίδια στιγμή, θα χτυπιούνται και θα εκθέτουν την ένδειά τους μπροστά στον μοναδικό που πραγματικά προσφέρει απλόχερα. Και Εκείνος, ο Θεός, θα το δεχτεί. Απευθύνεται στην αγάπη ανάγκης μας: «Ελάτε σε μένα, όλοι όσοι κοπιάζετε και είστε φορτωμένοι» ή στην Παλαιά Διαθήκη «Πλάτυνε το στόμα σου, και θα το γεμίσω».