Εκκλησιαστική ρητορική και εκφορά του σύγχρονου θεολογικού λόγου

Ο προφορικός λόγος αποτελεί το βαθύτερο μυστικό στην ανθρώπινη επικοινωνία. Αλλά ο λόγος αυτός διέπεται από κανόνες, προϋποθέτει γνώσεις και εμπειρίες, απαιτεί σπουδή και προετοιμασία. Σε όποιον εκπαιδευτικό φορέα διδάσκεται η "ομιλητική" ή η "εκκλησιαστική ρητορική", τόσο ο διδάσκων όσο και οι διδασκόμενοι καλούνται να μελετήσουν όλα τα συναφή θέματα και, ακολούθως, να υλοποιήσουν στη ρητορική πράξη τις γνώσεις αυτές. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό έργο εξαιρετικά πολύτιμο και νευραλγικό για τη θεολογική επιστήμη και το σωτηριώδες έργο της Εκκλησίας. Η ανάγκη να υπάρξει ένα διδακτικό εγχειρίδιο για το μάθημα της "Ομιλητικής" στην Τριτοβάθμια άλλά και στην εκκλησιαστική εκπαίδευση (Θεολογικές Σχολές, 'Εκκλησιαστικές Ακαδημίες, 'Εκκλησιαστικά ΙΕΚ), καθώς και σε κάθε άλλο εκκλησιαστικό εκπαιδευτικό φορέα, υπήρξε το έναυσμα συγγραφής του παρόντος. Στην πρωτογενή αύτη ανάγκη προστέθηκε μία ακόμα: η ρητορική πτυχή στο έργο του θεολόγου καθηγητή της δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως. Ή τελευταία αύτη ανάγκη συνειδητοποιήθηκε περισσότερο όταν διαπιστώσαμε ότι μεγάλο τμήμα της θεολογικής έρευνας έχει στραφεί προς τις παιδαγωγικές αρχές και την οργάνωση του μαθήματος των Θρησκευτικών, άλλά ότι δεν γίνεται αναφορά στις ρητορικές απαιτήσεις του έργου αυτού. Το παρόν εγχειρίδιο, τέλος, θελήσαμε να εμφορείται από την αλήθεια ότι το μήνυμα της σωτηρίας απευθύνεται σ' ένα σύγχρονο και μεταβαλλόμενο κόσμο, προς τα δεδομένα του όποίου καλείται να προσαρμοστεί χωρίς, όμως, να "συσχηματίσει" το Χριστό με τον κόσμο αυτό. Η συγκεκριμένη αλήθεια αποτελεί (και πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί) τη βάση της όποιας εκκλησιαστικής κηρυκτικής πρωτοβουλίας. Μέσα στη σύγχρονη πολυμορφία του ρητορικού λόγου (στην πολιτική, τη δημοσιογραφία και την εν γένει επικοινωνιολογία), ο αντίστοιχος εκκλησιαστικός καλείται να συνειδητοποιήσει και να βιώσει τόσο την αυθυπαρξία του, όσο και την ιδιαιτερότητά του. Η επίτευξη του τελευταίου αυτού στόχου οραματιζόμαστε να αποτελέσει το βαθύτερο μέλημα ενός μαθήματος περί την εκκλησιαστική ρητορική.