Στο μεταίχμιο της θεολογίας

Ἐπὶ αἰῶνες οἱ χριστιανοὶ οἰκοδομοῦσαν πολιτισμὸ μὲ τὴν ἰσχυρὴ πεποίθηση ὅτι συνεργοῦσαν δημιουργικὰ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐν τούτοις, τὰ ἱστορικὰ ἐπιτεύγματα, ὅσο λαμπρὰ καὶ ἂν φαίνονται, δὲν εἶναι ποτὲ τελικά. Μολονότι ὁ πολιτισμὸς μπορεῖ νὰ λειτουργεῖ θεολογικὰ καὶ νὰ ἐκφράζει πολιτισμικὰ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἡ μεταξύ τους σχέση εἶναι ἀντινομικὴ καὶ διαλεκτική. Ἡ Ἐκκλησία δὲν βλέπει τὸ ἱστορικό της παρελθὸν ὡς τέρμα καὶ κατάληξή της, ὁσοδήποτε θεμελιῶδες καὶ ἔνδοξο ὑπῆρξε, ἀλλὰ στρέφεται μυστηριακὰ πρὸς τὸ μέλλον τῆς Βασιλείας. Ὑπὸ τὴν προοπτικὴ τῶν ἐσχάτων κάθε πολιτισμικὴ καὶ ἱστορικὴ διάσταση τῆς θεολογίας παραχωρεῖ τὴ θέση της στὴν ἀλήθεια ποὺ ἔρχεται ἀπὸ τὸ μέλλον. Οἱ πολιτισμοὶ ἀκμάζουν καὶ παρακμάζουν στὴν ἱστορικὴ πορεία τῶν ἀνθρώπων. Ἡ ἐνθαδικότητα τοῦ πολιτισμοῦ προσδιορίζει τελικὰ τὴ διαλεκτικὴ σχέση θεολογίας καὶ πολιτισμοῦ ὑπὸ τὸ φῶς τῆς ἐσχατολογίας. Ὁ πολιτισμὸς ὡς ἔμπλεος κιβωτὸς κορυφαίων ἐπιτευγμάτων καὶ ἀξεπέραστων ἱστορικῶν κατακτήσεων τοῦ παρελθόντος γίνεται σαρκοφάγος ἢ νάρθηκας τῆς ἀλήθειας τῆς θεολογίας, ὅταν ἀπολυτοποιεῖται καὶ ἀντικαθιστᾶ τὴν Ἐκκλησία. Στὴν πορεία τῆς Ἐκκλησίας οὐκ ὀλίγες ἰδεολογικὲς κατασκευὲς καὶ ἀγκυλώσεις συχνὰ καθηλώνουν ἐνδο-ιστορικὰ καὶ ἐκκοσμικεύουν πολιτισμικὰ τὴν ἐσχατολογική της προοπτική. Τὸ βιβλίο αὐτὸ συγκεντρώνει δοκίμια καὶ μελέτες ποὺ διερευνοῦν κριτικὰ τὸν διάλογο θεολογίας καὶ πολιτισμοῦ σὲ διάφορες ἱστορικὲς περιόδους τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας.