Ημερολόγιο 2012: Διοσκουρίδης

Ο Πεδάνιος Διοσκουρίδης γεννήθηκε στην Ανάζαρβο της Κιλικίας και έζησε μέσα στον 1ο μ.Χ. αιώνα. Το έργο του "Περί ύλης ιατρικής" είναι μια από τις σπουδαιότερες και αρχαιότερες καταγραφές βοτάνων και άλλων φυτών που χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική και στην ιατρική. Όπως λέγει ο ίδιος, από νεαρή ηλικία άρχισε να ενδιαφέρεται για τα φαρμακευτικά φυτά. Σύμφωνα με ορισμένους νεότερους ερευνητές φαίνεται ότι σπούδασε ιατρική στη σχολή της Αλεξάνδρειας ή και στη σχολή της Ταρσού της Κιλικίας. Ο σκοπός που έθεσε ο Διοσκουρίδης για τη συγγραφή του βοτανολογικού του έργου είναι καθαρά διδακτικός. Θέλει να βοηθήσει και να καθοδηγήσει με ασφάλεια στην ανακάλυψη και αναγνώριση των φαρμακευτικών βοτάνων στις περιοχές που ευδοκιμούν και τη σωστή τους χρήση για την καταπολέμηση των ασθενειών. Πράγματι, για πολλούς αιώνες το έργο του ήταν το βασικό εγχειρίδιο γιατρών και φαρμακοποιών, αλλά και απλών ανθρώπων, που αγωνίζονταν να απαλύνουν τον πόνο και να ξαναδώσουν την υγεία στον άρρωστο συνάνθρωπό τους. Ο ελληνικός Κώδικας αρ. 1 της Εθνικής Βιβλιοθήκης "Βίκτωρ Εμμανουήλ III" της Νεαπόλεως είναι ένα από τα πολυτιμότερα αποκτήματα της και χρονολογείται τον 7ο αιώνα. Ταυτόχρονα όμως αποτελεί και πολιτιστικό θησαυρό για όλον τον κόσμο. Το πιο πιθανό είναι να γράφτηκε σε ελληνοϊταλικό περιβάλλον. Είναι βέβαιο πάντως ότι χρησιμοποιήθηκε για πολλούς αιώνες από Έλληνες και Ιταλούς φαρμακοποιούς και γιατρούς. Από πλευράς εικαστικής οι αναπαραστάσεις των βοτάνων δεν ανταποκρίνονται στις φυσικές τους αναλογίες, αλλά υπακούουν στην πρόθεση του σχεδιαστή να τονίσει ιδιαίτερα εκείνα τα μέρη τους που είναι χρήσιμα και εκμεταλλεύσιμα στην ιατρική και φαρμακευτική. Στο Ημερολόγιο αυτό παρουσιάζονται τα σημαντικότερα βότανα από τον κώδικα της Νεαπόλεως με τις πρωτότυπες ονομασίες τους και οι σπουδαιότερες ιατρικές και φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Το έργο του Διοσκουρίδη στη σημερινή εποχή, ύστερα και από τη λαμπρή ομοιοτυπική έκδοση του από τις εκδόσεις "Μίλητος", παίρνει μια ιδιαίτερα βαρύνουσα σημασία. Μολονότι η ιατρική και η φαρμακευτική επιστήμη έχουν παρουσιάσει θεαματικές κατακτήσεις, ο Διοσκουρίδης είναι πάντα σύγχρονος και μας θυμίζει ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε την ίδια τη φύση και τα ταπεινά αλλά πολύτιμα δώρα της που αφειδώλευτα μας προσφέρει. Αρκεί να τη σεβόμαστε και να την αγαπάμε.