Ο κόσμος της εργασίας

H μελέτη της ιστορικότητας, της καθημερινής ζωής και κουλτούρας των ψαράδων του Mεσολογγίου και του Aιτωλικού φανερώνει τη σημασία που είχε η εκμετάλλευση των πόρων της λιμνοθάλασσας για τη διατήρηση της κοινωνικής και πολιτισμικής συνοχής τους και για την επιβίωσή τους. Φανερώνει επίσης ότι η οικονομία δεν αποτελεί τον μοναδικό ρυθμιστικό παράγοντα των κοινωνικών σχέσεων και ότι η διαχείρηση των αλλαγών και των κρίσεων μπορεί να ανήκει εξίσου στην οικογένεια, στην κοινωνική ομάδα και στην τοπική κοινωνία. Oι ψαράδες ασκούν τη δραστηριότητα της αλιείας στηριζόμενοι στην οικογενειακή τους βάρκα ή στην μικροσυνεταιριστική τους οργάνωση, με μέσα, τρόπους και συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται "παραδοσιακές". Όμως αυτή η παραδοσιακότητα δεν αποτελεί μία απλή επιβίωση, αλλά συνθέτει μια σχετικά σύγχρονη "παράδοση", όπου το ψάρεμα απαιτεί ειδικευμένη γνώση και τεχνική και οι "παραδοσιακοί ψαράδες" και οι οικογένειές τους είναι αναγνωρισμένοι κοινωνικά συντελεστές της αλιευτικής επιχείρησης μικρής κλίμακας. Πρόκειται για μορφές κοινωνικών δυνάμεων που συνθέτουν μία ενσυνείδητη κοινωνία πολιτών, ικανή να αναπαράγεται και να ανασυγκροτεί μια πολυσήμαντη τοπική πολιτιστική ταυτότητα, η οποία εγγράφει τη δική της πρόταση για την επιβίωση και την ενσωμάτωση.