Ο Πενθέας θύμα

Σε ένα από τα πιο μακάβρια έργα του, ο Ευριπίδης αριστοτεχνικά δραματοποιεί τον τρόπο με τον οποίο κάποιος εξοντώνει τον αντίπαλό του με τις τεχνικές της χειραγώγησης, τη στρατηγική νοημοσύνης και τις ύπουλες διαστροφικές επιθέσεις: συκοφαντία, αποσταθεροποίηση, παγίδες, στρέβλωση της πραγματικότητας, και κάθε συμπεριφορά που σήμερα συνιστά ηθική παρενόχληση. Ο Διόνυσος είναι και θεός της «διεστραμμένης αντιστροφής», όταν διαστρεβλώνεται η αντίληψη της πραγματικότητας, ώστε το ψέμα να φαίνεται ως αλήθεια και η αλήθεια ως ψέμα, ο θύτης ως θύμα και το θύμα ως θύτης. Η ανάγνωση που διατυπώνεται εδώ βλέπει στις Βάκχες τη μακρά παράδοση της χειραγώγησης που αφορά την προσωπική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Οι Βάκχες μεταφέρουν ένα μήνυμα κατά της κακής επιρροής εκείνων των πονηρών, φαύλων και ψυχοπαθών, που εξαπατούν και κατευθύνουν τους άλλους εκεί που ωφελεί τους ίδιους, παρασέρνοντάς τους στον όλεθρο. Ο Ευριπίδης προειδοποιεί για την αθέλητη συνέργεια με τη διαφθορά, από απερισκεψία, απειρία και συναισθηματισμούς. Το «δίδαγμά» του είναι το σκέψαι νυν ορθώς, άθρησον αυτό και σαφέστερον μάθε. Διαφορετικά θα υπάρχει μέγιστον άλγος.