Σάτιρα φιλοσοφίας και φιλοσοφούντων

Ο δεύτερος τόμος του Λουκιανού, που είναι ο 65ος στην σειρά "Αρχαίοι Συγγραφείς" των Εκδόσεων ΖΗΤΡΟΣ, περιλαμβάνει τα λουκιάνεια έργα που έχουν ως κύριο θέμα τη "Σάτιρα φιλοσοφίας και φιλοσοφούντων": "Βίων πράσις", "Αναβιούντες ή Αλιεύς", "Συμπόσιον ή Λαπίθαι", "Δραπέται", και δύο "Νεκρικούς διαλόγους" (4 και 6) στους οποίους διακωμωδούνται φιλόσοφοι. Προηγείται μια εισαγωγή, όπου παρουσιάζεται η κατάσταση της φιλοσοφίας κατά τον δεύτερο μεταχριστιανικό αιώνα, οι διάφορες απόψεις που υποστηρίχτηκαν για τη σχέση του Λουκιανού με τη φιλοσοφία, καθώς και η αντιμετώπιση των φιλοσόφων στα λουκιάνεια έργα. Ο διάλογος "Βίων πράσις" διαδραματίζεται με σκηνικό ένα σκλαβοπάζαρο, στο οποίο ο Δίας, με τη βοήθεια του Ερμή, παρουσιάζει για πούλημα τους εκπροσώπους των σημαντικότερων φιλοσοφικών επιλογών της εποχής του Λουκιανού. Ο ενδιαφερόμενος αγοραστής έχει τη δυνατότητα να κάνει ερωτήσεις στον πωλούμενο φιλόσοφο σχετικά με τις γνώσεις και τις ικανότητές του, και μέσα από τη συζήτηση που ακολουθεί ο κάθε φιλόσοφος έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει τις απόψεις του και τις βασικές αρχές της διδασκαλίας του. Στον διάλογο "Αναβιούντες ή Αλιεύς" οι φιλόσοφοι που εκτέθηκαν για πούλημα στο "Βίων πράσις" επιστρέφουν προσωρινά στη ζωή, για να τιμωρήσουν τον Λουκιανό, που τόλμησε να τους παρουσιάσει με τόσο υποτιμητικό τρόπο. Ο κατηγορούμενος συγγραφέας ζητά να δικαστεί από τη Φιλοσοφία, αλλά και από τους ίδιους τους κατηγόρους του. Στη δίκη τονίζει πως η κριτική του δεν στρεφόταν εναντίον των αρχαίων φιλοσόφων που ίδρυσαν τις επιμέρους σχολές, αλλά εναντίον των σύγχρονών του ψευτοφιλοσόφων, που με τη συμπεριφορά τους ντρόπιαζαν τις φιλοσοφικές επιλογές τις οποίες υποστήριζαν πως εκπροσωπούν. Το "Συμπόσιον ή Λαπίθαι" αποτελεί την οξύτερη διακωμώδηση και κριτική του Λουκιανού για τη συμπεριφορά των σύγχρονών του φιλοσόφων. Πρόκειται για διήγηση των γεγονότων που διαδραματίστηκαν σε ένα γαμήλιο συμπόσιο, όπου είχαν προσκληθεί και πολλοί φιλόσοφοι, οι οποίοι συγκρούστηκαν μεταξύ τους και χειροδίκησαν με εξαιρετική αγένεια, απρέπεια και ανοησία, παρουσιάζοντας συμπεριφορά εντελώς αντίθετη από τη διδασκαλία τους. Στον διάλογο "Δραπέται" η Φιλοσοφία διεκτραγωδεί στον Δία τα παθήματά της από τους ψευτοφιλοσόφους, που νοιάζονται μόνο για προσωπική καλοπέραση, συγκέντρωση χρημάτων, και κοινωνική προβολή και καταξίωση. Ο Δίας αποφασίζει να στείλει στη γη τον Ερμή, τον Ηρακλή και τη Φιλοσοφία, για να εντοπίσουν και να τιμωρήσουν αυστηρά τους ψευτοφιλοσόφους.