Ταξίδια και έρευνες στην Κρήτη του 1850

Την άνοιξη του 1851 φτάνει στην Κρήτη ένας δραστήριος Εγγλέζος χαρτογράφος, ο Thomas Abel Brimage Spratt. Το ταξίδι του στο νησί ήταν μια ρομαντική αναζήτηση ερειπίων και αρχαίων θέσεων. Εντοπίζει μερικούς από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, όπως τη Φαιστό, τα Μάλια, τη Ζάκρο, τη Λατώ, το ανυψωμένο λιμάνι της Φαλάσαρνας... Παράλληλα μας αφήνει σπουδαίες μαρτυρίες για την κρητική κοινωνία και τις ιστορικές συγκυρίες σε μια όχι και τόσο γνωστή περίοδο, ανάμεσα στις δυο μεγάλες επαναστάσεις, του 1821 και του 1866. Λίγες δεκαετίες μετά έρχονται οι αρχαιολόγοι από την Ευρώπη, κρατώντας ανά χείρας το βιβλίο του και επιβεβαιώνουν με τη σκαπάνη τις οξυδερκείς παρατηρήσεις του, συχνά χωρίς να αποδίδουν τα εύσημα στην πρωτοπόρο σκέψη του. Πνεύμα ανήσυχο, σκιτσάρει τοπία, διαβάζει επιγραφές, μελετά το περιβάλλον, τη γεωλογία, τα πτηνά και τα φυτά, μιλά με τους ανθρώπους και περιγράφει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν. Εκτός από τη θαυμάσια περιγραφή του κρητικού γάμου, καταγράφει πολύτιμο υλικό για τη λαογραφία και την ανθρωπολογία της Κρήτης. 150 χρόνια μετά ο Νίκος και η Μαρία Ψιλάκη ξανακάνουν το ταξίδι του Spratt. Επισκέπτονται τους ίδιους χώρους, παρακολουθούν το τοπίο και τις μεταβολές του και προχωρούν σε εκτενή σχολιασμό του αρχικού κειμένου.