Η Αμφίκλεια (το Δαδί) στην εθνική αντίσταση 1940-1944

"Αναμμένη δάδα! Το Δαδί της κατοχής είναι να το θαυμάζεις... Πάντα σκλαβωμένο. Και πάντα ελεύθερο, στην ψυχή, στην καρδιά, στη λεβεντιά. Ελεύθερο πολιορκημένο! Αγέρωχο κι απροσκύνητο. Στην αντίσταση πρωτοπόρο. Ηρωική κωμόπολη. Με ατσάλινη αντοχή. Τη δάδα του αγώνα κρατώντας ψηλά αναμμένη! Ο λαός ενωμένος σαν ένας άνθρωπος. Σπίτι με σπίτι, δρόμο με δρόμο, γειτονιά με γειτονιά, πρόσωπο με πρόσωπο. Σφιχτοδεμένοι σαν μια γροθιά". (απόσπασμα από το βιβλίο) Τη μαρτυρία του από τη δράση των ένοπλων αντιστασιακών ομάδων στην περιοχή της Λοκρίδας -και ειδικά στο Δαδί, τη σημερινή Αμφίκλεια- κατά την περίοδο 1940-1944, καταθέτει ο Κώστας Πεντεδέκας, πολεμιστής του αλβανικού μετώπου κι αγωνιστής του ΕΑΜ και του Δημοκρατικού Στρατού. Ωστόσο, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τα προσωπικά του βιώματα ως εφαλτήριο αφενός για να περιγράψει τη γεωπολιτική κατάσταση της χώρας από τη Μικρασιατική Καταστροφή έως την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου και αφετέρου για να καταγράψει την ιστορία του κινήματος της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης στη διάρκεια της κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη: Στο πρώτο καταγράφονται οι ημέρες του ελληνοϊταλικού και ελληνογερμανικού πολέμου, η εγκατάσταση των κατοχικών αρχών και οι προσπάθειες για την οργάνωση της αντίστασης στο Δαδί. Παρακολουθώντας τις πολεμικές και πολιτικές εξελίξεις τόσο στο εξωτερικό όσο και στην παρανομία του εσωτερικού αγώνα, ο Κ. Πεντεδέκας παραθέτει ντοκουμέντα από τη δράση των αγωνιστών στο Δαδί και στην ευρύτερη περιοχή της Λοκρίδας. Το πρώτο μέρος ολοκληρώνεται με την αναφορά στο σύ-στημα λαϊκής αυτοδιοίκησης και δικαιοσύνης που εφαρμόστηκε από το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ στην Ελεύθερη Ελλάδα. Το δεύτερο μέρος είναι αφιερωμένο στη μνήμη των αγωνιστών που έπεσαν στο πεδίο της μάχης: Πρόκειται για τους Λ. Κουγιάτσο, Δ. Μαργιόλα, Θ. Μπαθρά, Δ. Σταματόπουλο, Θ. Λαζάρου κι άλλους 27 ήρωες της περιόδου 1941-44, τους Γ. Οικονόμου, Ν. Σκλαβούνο, Γκ. Σιάτρα, Δ. Τσαπρούνη, Λ. Ριζομάρκο, Λευτέρη, Ι. Παπαγεωργίου, Τηλ. Σταυραετό, Β. Καθούλη και Σ. Τσιτσιπή, της περιόδου 1945-49. Στο βιβλίο περιέχεται αναλυτικός πίνακας με τα ονόματα των κατοίκων του Δαδιού που φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν στη διάρκεια του Εμφυλίου. Η μαρτυρία του Κ. Πεντεδέκα συμπληρώνεται από σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα. Μοναδική είναι η φωτογραφία (σελ. 147), από τον εορτασμό της εθνικής επετείου στο Δαδί, στις 25 Μαρτίου 1943, με φουστανελοφόρους που κρατούν γαλανόλευκες σημαίες.