Άη-Στράτης 1958-59

"Το κλίμα στο χωριό -ακόμα και μετά την επιστροφή μου από τον Αη-Στράτη- δεν είχε αλλάξει. Τρομοκρατία, σπιούνοι, χαφιεδισμός επικρατούσαν παντού. Ο κόσμος τρομοκρατημένος και διστακτικός απέναντί μου. Όλοι ήθελαν να με καλωσορίσουν, να μου μιλήσουν, με απέφευγαν. Ακόμα και οι συγγενείς μου, σαν να είχα λέπρα. Ο χαιρετισμός των περισσότερων και των φίλων επίσης ήταν μόνο μ' ένα ανεβοκατέβασμα των φρυδιών. Φοβόνταν τους χαφιέδες του χωριού, τους συνεργάτες της αστυνομίας, που θα τους κάρφωναν και θα τους ανέφεραν τα πάντα. Η "στενόχωρη" αυτή κατάσταση δεν με κλόνισε. Είχα υπόψη μου τις συνθήκες και τα προβλήματα που θα αντιμετώπιζα". (απόσπασμα από το βιβλίο) Ένα ντοκουμέντο για μία ιδιαίτερη μορφή τιμωρίας που επιφύλαξε το μετεμφυλιακό κράτος στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, αποτελεί η μαρτυρία του Παναγιώτη Σταυράκη "Άη Στράτης (1958-59). Τρεις μήνες μετεκτόπισης". Εκλεγμένος Κοινοτικός Σύμβουλος στην Πλαγιά της Λέσβου και ενεργό μέλος της ΕΔΑ, ο συγγραφέας και οι συγγενείς του αντιμετωπίζουν καθημερινά τον αυστηρό έλεγχο των αστυνομικών οργάνων και την τρομοκρατία των χαφιέδων και των παρακρατικών. Η εκλογική άνοδος της ΕΔΑ και το λαϊκό έρεισμα που αποκτά ο Σταυράκης μεταξύ των συγχωριανών του, θα αναγκάσουν την Ασφάλεια Λέσβου να κατασκευάσει εις βάρος του κατηγορίες, προκειμένου να τον απομακρύνει από το νησί και να τον απομονώσει από την κοινωνία του χωριού. Για ένα τρίμηνο θα μείνει εκτοπισμένος στο νησί του Αη-Στράτη, ενώ επί μήνες τελούσε υπό περιορισμό, συνοδευόμενος σε όλες τις μετακινήσεις του από αστυνομικό και παραμένοντας σιδεροδέσμιος σε δημόσιους χώρους. Παραθέτοντας επίσημα δικαστικά και αστυνομικά έγγραφα, δημοσιεύματα από τον Τύπο της εποχής, αλλά και μαρτυρίες από παράγοντες της ζωής της Λέσβου, ο Παναγιώτης Σταυράκης περιγράφει το κλίμα τρομοκρατίας που επικρατούσε στην ελληνική ύπαιθρο τα χρόνια που ακολούθησαν τον εμφύλιο σπαραγμό. Το βιβλίο "Αη-Στράτης (1958-59). Τρεις μήνες μετεκτόπισης", αποτελεί μία μοναδική συμβολή στην καταγραφή της ιστορίας του δημοκρατικού κινήματος στη χώρα μας, φωτίζοντας μία μέθοδο πολιτικής τρομοκρατίας που ελάχιστα έχει παρουσιαστεί στα έργα της υπάρχουσας βιβλιογραφίας.