Το αντάρτικο στην Αττική 1941-1945

Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής από την Ελλάδα, η ιστορία του ΕΛΑΣ Αττικής παραμένει σχεδόν άγνωστη. Μόνο αραιά συναντάμε στην ιστοριογραφία της Αντίστασης το 34ο Σύνταγμα Αττικοβοιωτίας και τα "αρβανίτικα αντάρτικα" της Πάρνηθας, και συνήθως ως δευτερεύοντα-συμπληρωματικά στοιχεία ενός έπους που γραφόταν αλλού, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα. Εάν όμως το κεφάλι βρισκόταν στην Αθήνα (έδρα του μηχανισμού του ΚΚΕ), η σπονδυλική στήλη στην Κεντρική Ελλάδα και τα άκρα σε όλα τα μέρη της χώρας, για την Αντίσταση η Πάρνηθα υπήρξε το αναντικατάστατο νευρικό της σύστημα. Το Υπαρχηγείο Αττικής, σύντομα Ι/34 Τάγμα, ήταν το αρμόδιο για την επικοινωνία του κέντρου με τον "ΕΛΑΣ του βουνού"· έβαζε τα στελέχη και τους συνδέσμους στην Αθήνα ή τους έβγαζε απ' αυτή, παρέλαβε μεγάλο μέρος του οπλισμού των Ιταλών μετά τη συνθηκολόγησή τους, φυγάδευσε τους Εβραίους της πρωτεύουσας, στέγασε τον ασύρματο επικοινωνίας του ΕΑΜ με το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, παρακολουθούσε την κίνηση του εχθρού στον οδικό άξονα Αθήνας - Ελευσίνας - Θήβας (τη μόνη τότε εθνική οδό προς τα βόρεια) και τις σιδηροδρομικές γραμμές προς Θεσσαλονίκη και Πελοπόννησο. Εγγυόταν, τέλος, πως ο δρόμος του ΕΛΑΣ για την Αθήνα θα ήταν ανοιχτός όταν θα αποχωρούσαν οι Γερμανοί, πλεονέκτημα που απέτυχε -ή απέφυγε- να αξιοποιήσει η ηγεσία του κινήματος όταν της δόθηκε η ευκαιρία. Δεν ήταν ωστόσο ένα ιδιότυπο τάγμα διαβιβάσεων ή μονάδα συνοδείας το Ι/34. Τόλμησε τη σύγκρουση με τον εχθρό, ενίοτε την επιδίωξε κιόλας, κόντρα στη φοβία του καθοδηγητικού κέντρου πως η επιθετική δράση θα εξερέθιζε το γερμανικό θηρίο και θα το οδηγούσε στα ζωτικής σημασίας μονοπάτια της Δυτικής Αττικής. Κι όχι μόνο δε λύγισε, αλλά ανάγκασε τους Γερμανούς να κρατούν καθηλωμένους χιλιάδες πολύτιμους στρατιώτες για την καταδίωξή του.