Το αίμα των μαρτύρων

"Το αίµα των µαρτύρων" αποτελεί τον καρπό πολύχρονης και πολύµοχθης έρευνας στα γερµανικά και ελληνικά αρχεία σχετικά µε τη σφαγή 317 κατοίκων στο Κοµµένο της Άρτας, µεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, στις 16 Αυγούστου 1943. Ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήµατα πολέµου που διέπραξε ο τακτικός στρατός της Βέρµαχτ όχι µόνο στον ελλαδικό αλλά και στον ευρωπαϊκό χώρο. Στα χρόνια της γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα, έμελλε στον νομό της Άρτας να γραφτεί μία από τις τραγικότερες σελίδες της νεοελληνικής ιστορίας. Ο τόπος είναι το μαρτυρικό Κομμένο της Άρτας, που γνώρισε την πιο απάνθρωπη σφαγή των ναζιστικών στρατευμάτων και που παραμένει άγνωστο στους σημερινούς νεοέλληνες, βαθύτατα τραυματισμένο από την αδιαφορία και την περιθωριοποίηση της σύγχρονης Ελλάδας. Η παρούσα μελέτη έχει τον χαρακτήρα μιας έρευνας στα ιστορικά γεγονότα της εποχής, αλλά και σε ντοκουμέντα αυτοπτών μαρτύρων, τόσο από την πλευρά του μαρτυρικού αυτού τόπου, όσο και από ανακρίσεις (της εισαγγελίας του Μονάχου) στρατιωτών, κυρίως Γερμανών και Αυστριακών, που έλαβαν μέρος στη μεγάλη σφαγή. Η τραγωδία του Κομμένου είναι η μόνη που εμφανίζει το στοιχείο του παραλογισμού και της διαστρέβλωσης από την πλευρά της επιχειρησιακής κτηνωδίας των γερμανικών στρατευμάτων της Μεραρχίας "Εντελβάις", του λεγόμενου "Τάγματος Θανάτου", αλλά και παραμένει η μοναδική σφαγή σε βάρος άμαχου πληθυσμού, ακόμη και νηπίων, και που δεν μπορεί να καταταγεί στα γερμανικά αντίποινα κατοχής. Επιχειρείται επίσης μία φιλοσοφική ενατένιση της τραγωδίας του Κομμένου, που αποτελεί ένα μικρό δείγμα της τραγωδίας της ιστορίας και των ιστορικών συμβεβηκότων της. Παράλληλα, η εξιστόρηση των γεγονότων βρίσκει εύφορο έδαφος ανάπτυξης στη λαογραφία του τόπου (είτε σε πεζά, είτε σε ποιητικά κείμενα), τραγούδια, ποίηση, μοιρολόγια, αναμνήσεις, σκέψεις και όνειρα, χαμένων ελπίδων που εκφράζουν τον πόνο και τον καημό της σύγχρονης Ρωμιοσύνης, που μέσα από τις θυσίες της είναι προορισμένη να πρωτοπορεί στον χώρο του πνεύματος και του έσχατου ερωτήματος της Ιστορίας. Τέλος, στο παρόν πόνημα επιχειρείται ένας παραλληλισμός της εποχής εκείνης με τη σημερινή κατοχή της Ελλάδας όχι τόσο από εξωτερικούς, αλλά εσωτερικούς εχθρούς, που οδηγούν σε μία αθεράπευτη παρακμή και μία απελπιστική κρίση, που εγκλωβίζει όλους τους τομείς της σύγχρονης κοινωνίας, απειλώντας τη γεωγραφική και ιστορική υπόσταση του ελληνικού κράτους.