Γραμματισμός, κοινωνία και εκπαίδευση

Ο όρος γραμματισμός χρησιμοποιείται εδώ και μερικά χρόνια στην ελληνική βιβλιογραφία αντί του παλαιότερου αλφαβητισμός, έχει όμως ευρύτερο περιεχόμενο. Δεν δηλώνει απλώς την ικανότητα για ανάγνωση και γραφή, αλλά και την ικανότητα κατανόησης, παραγωγής και κριτικής αντιμετώπισης διαφόρων μορφών προφορικών και γραπτών κειμένων, ανάλογα με τις εκάστοτε επικοινωνιακές περιστάσεις. Είναι δύσκολο να δοθεί ένας ορισμός του γραμματισμού που να έχει καθολική ισχύ, γιατί γραμματισμός σημαίνει διαφορετικά πράγματα, σε διαφορετικές εποχές, για διαφορετικά άτομα και για διαφορετικές κοινωνίες. Ο γραμματισμός και η απόκτησή του είναι ένα πολύ σημαντικό και κρίσιμο ζήτημα, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή που οι γρήγορες τεχνολογικές εξελίξεις οδηγούν σε δραματικές αλλαγές, οι οποίες επηρεάζουν την ιδιωτική, την κοινωνική και την επαγγελματική ζωή των ανθρώπων και δημιουργούν διαρκώς νέες απαιτήσεις όσον αφορά την κατανόηση και παραγωγή νέων τύπων κειμένων. Η προσέγγιση του κρίσιμου αυτού ζητήματος έχει γίνει από πολλές και διαφορετικές οπτικές που έχουν αναδείξει τις πολλές και διαφορετικές όψεις του. Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται πέντε βασικά κείμενα των J.P. Gee, G. Wells, R. Hasan και C. Luke, τα οποία, στους αντίποδες των παραδοσιακών προσεγγίσεων, μελετούν τον γραμματισμό στο πλαίσιο των κοινωνικών πρακτικών, υπογραμμίζουν την αλληλεπίδραση κοινωνίας και σχολικής πράξης, εξετάζουν τις αντιλήψεις και αναζητούν νέους ορισμούς, προκειμένου ο γραμματισμός να αφορά την παραγωγή και όχι την αναπαραγωγή γνώσης, ενώ, τέλος, διερευνούν τις νέες ανάγκες που προκύπτουν από τη διάδοση και χρήση των νέων τεχνολογιών σε σχέση με τη σχολική εκπαίδευση και τον γραμματισμό.