Ιστορία της ορθόδοξης εκκλησίας στη βυζαντινή αυτοκρατορία

Μια κατανόηση της βυζαντινής εκκλησίας μέσα από την ιδιαιτερότητά της είναι ασφαλώς εφικτή, αν η ιστορία αυτής της εκκλησίας γράφεται ως αυτοσκοπός. Αυτό όμως συνέβη σε σπάνιες περιπτώσεις. Από την εποχή του Eck, του Λουθήρου και του Μελάγχθονος, μετά τον Βαρώνιο και τις "Μαγδεμβούργιες εκατονταετηρίδες" υπάρχει με διαφορετικό κάθε φορά πρόσημο και με εναλλασσόμενους βαθμούς επιτυχίας- ως πηγή πληροφοριών από την οποία οι ενδιαφερόμενοι αντλούν απλώς υλικό για τις διαμάχες μεταξύ των ομολογιών. Αυτό σημαίνει ότι πολλές πλευρές της βυζαντινής εκκλησίας, προπάντων η δομή της, σπάνια παρουσιάζονται, ενώ στο προσκήνιο βρίσκονται οι έριδες με τη Ρώμη, κυρίως με τη ρωμαϊκή πίστη και τις αξιώσεις του πρωτείου της Ρώμης. Όσο σημαντικά και αν είναι τα προβλήματα και όσο απολογητικός και αν είναι ο τόνος της ίδιας της βυζαντινής εκκλησίας, δεν παύουν να αποτελούν απλώς ένα μέρος του όλου ζητήματος. [...]