Το παράδειγμα

Το βιβλίο αυτό μπορεί να αποδειχθεί πολύ σημαντικό, θα λέγαμε, απροσδόκητα σημαντικό. Ξεκινήσαμε από την αρμοδίως υποστηριζόμενη άποψη, ότι αυτό που λέμε «παράδειγμα» είναι κάτι που δεν συλλαμβάνεται, γιατί δεν υπάγεται σε λογικές κατηγορίες, δεδομένου ότι τούτο αποτελεί το έδαφος μέσα στο οποίο ριζώνει η ίδια η γλώσσα και η σκέψη, η ίδια η λογική και ολόκληρος ο ανθρώπινος πολιτισμός, δηλαδή η τέχνη σ' όλες της τις μορφές, η θρησκεία και ο μύθος, η κοινωνική οργάνωση και το δίκαιο και αυτή η επιστήμη. Είναι, όπως έχει λεχθεί, «υπεργνωστική» αρχή. Οι πλούσιες έρευνες, που οδηγούν πάντοτε στα ίδια συμπεράσματα, μας επιτρέπουν να προβάλουμε τον ισχυρισμό ότι αυτό που λέγεται παράδειγμα θέτει ή εκφράζει τη σχέση λόγου και ακολουθίας. Τη σχέση αυτή την έχουμε αναγάγει στην πηγή της ή στο αρχέτυπό της. Το παράδειγμα στη ρίζα του είναι σημάδι, οιωνός, τεκμήριο, που μας δείχνει κάτι που μένει αόρατο και μας πείθει ότι αυτό το αόρατο έχει ύπαρξη ή προοιωνίζεται κάτι που θα επακολουθήσει αναγκαίως. Πέρα απ' αυτά, η βασιμότητα των πορισμάτων της έρευνας μαρτυρείται και από το γεγονός ότι ένας ολόκληρος κόσμος λέξεων που έμενε ως τώρα αδιάγνωστος στην ετυμολογική κατανόησή του, πήρε την αποδεδειγμένα σωστή διάγνωσή του, πράγμα που φέρνει πνευματική και ψυχική ευφορία τόσο περισσότερο όσο γενεές επί γενεών επαγγελματιών και ερασιτεχνών γλωσσολόγων και φιλοσόφων δεν ευδοκίμησαν στις ακάματες προσπάθειές τους. Λέξεις βασικές στον κόσμο των Ινδοευρωπαϊκών λαών, όπως για παράδειγμα οι λέξεις τάξη και κόσμος, ειρήνη και πόλεμος, φιλία και φιλότητα, γάμος και έρωτας, ομορφιά και ασχήμια κ.λπ. κ.λπ., έμεναν ανερμήνευτες και βρήκαν το νόημά τους μόνο στο πλαίσιο της έρευνας που καταστρώθηκε στα πέντε κεφάλαια (δοκίμια) του βιβλίου μας αυτού. Στο τέλος του βιβλίου μας διατυπώσαμε βαρυσήμαντα συμπεράσματα, τα οποία μπορεί να δει ο αναγνώστης και να σκεφθεί πάνω σ' αυτά. Προσκαλούμε τον σημερινό ταλαιπωρημένο αναγνώστη να εντρυφήσει στο βιβλίο, βεβαιώνοντάς τον ότι ο κόπος του δεν θα αποβεί επί ματαίω. Έτσι πιστεύω ότι θα κατανοήσει πλατύτερα και πιο βαθιά τα σημερινά πολύ μεγάλα ανθρώπινα προβλήματα, που εξακολουθούν να μένουν ουσιαστικά άλυτα και δεν πρόκειται να λυθούν ποτέ, αν ο κόσμος εξακολουθήσει να προεύεται όπως πορεύεται σήμερα. Αλέξανδρος Τζένος