Γλώσσης χάριν

Με τον παρόντα τόμο, με το συμβολικό όνομα "γλώσσης χάριν", συνάδελφοι συνεργάτες, μαθητές και φίλοι τιμούν τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη, επίτιμο καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών, πρ. Πρύτανη, πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, πρόεδρο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσακείων - Τοσιτσείων Σχολείων) από το 1987 και πρόεδρο της Επιτροπής της Βουλής των Εφήβων, ο οποίος με το επιστημονικό - ερευνητικό του έργο, τη διδασκαλία και τη συνολική προσφορά του στην παιδεία, την ελληνική κοινωνία και τον ελληνικό πολιτισμό εσμίλευσε μοναδικό πρότυπο επιστήμονα, δασκάλου και ανθρώπου. Ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης αποτελεί μια από τις εξέχουσες πνευματικές παρουσίες στον ελληνικό χώρο με ευρεία απήχηση στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα για το έργο του (επιστημονικό - ερευνητικό, διδακτικό) και τη γενικότερη προσφορά του στη γλωσσολογία και στον ευρύτερο χώρο των γραμμάτων και του πολιτισμού. Ανήκει στους εισηγητές της σύγχρονης θεωρίας της γλώσσας στην Ελλάδα και είναι από τους πρώτους που δίδαξε και εφάρμοσε τις σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης της γλώσσας, στη μελέτη της δομής της αρχαίας και νέας ελληνικής. [...] (Δήμητρα Θεοφανοπούλου - Κοντού, Παναγιώτης Κοντός, από τον πρόλογο του βιβλίου) Περιέχονται τα κείμενα: Ι. Θεωρία της γλώσσας - Hansjakob Seiler, "Two linguistic paradoxes and their possible resolution" ΙΙ. Σύνταξη - Δήμητρα Θεοφανοπούλου - Κοντού, "Η "ταυτοποιητική" λειτουργία του κλιτικού στη ΝΕ: η περίπτωση του αμέσου αντικειμένου" - Χρήστος Κλαίρης, "Συνδετική σύνταξη της Τουρκικής" - Βασίλειος Σπυρόπουλος, "Συντακτική παραγωγή και διεπίπεδα στο μινιμαλιστικό πρόγραμμα: επιχειρήματα από την Ελληνική" ΙΙΙ. Σημασιολογία - Πραγματολογία - Σοφία Μαρμαρίδου, "Γνωσιακή προσέγγιση στη σημασιολογική ανάλυση του χρόνου στη Νέα Ελληνική" - Αμαλία Μόζερ, "Τερματικότητα, τελικότητα και συνοπτικότητα" - Σταύρος Σκοπετέας, "Ο ρόλος της πραγματολογίας στην επιλογή του μηνύματος" IV. Μορφολογία - Άννα Αναστασιάδη - Συμεωνίδη, "Το μόρφημα θεο- στην ελληνική" - Eleni Efthimiou, "Processing cumulative morphology information in GSL: The case of pronominal reference in a three-dimensional morphological system" - Ευαγγελία Θωμαδάκη, "Ελλειπτικά κλιτικά παραδείγματα και συχνότητα: η περίπτωση των υποκοριστικών" - Αγγελική Ράλλη, "Η μορφολογία ως αυτόνομο τμήμα της γραμματικής" V. Φωνητική - Φωνολογία - Γεώργιος Κ. Μικρός, "Η προερρινοποίηση στα ηχηρά κλειστά της Νέας Ελληνικής: ποσοτική διερεύνηση της επίδρασης του φωνητικού περιβάλλοντος στην παρατηρούμενη ποικιλία" - Αντώνης Μποτίνης, "Σύγχρονη φωνητική" - Μιχάλης Σετάτος, "Παύσεις και αρμοί στην κοινή νεοελληνική" VI. Ιστορική γλωσσολογία - Διαλεκτολογία - Επαφή γλωσσών - Vit Bubenik, "Tense and aspect in Ancient Iranian" - Γεώργιος Κ. Γιαννάκης, "Γλωσσική αποκατάσταση και η έννοια της ευλογοφάνειας" - Christophoros Charalambakis, "Nikos Kazantzakis: sein Kampf um die Sprache" - Ειρήνη Καλιτζοπούλου - Παπαγεωργίου, "Γλωσσικές γενετικές σχέσεις, πρωτογλώσσα και πραγματικότητα" - Γεώργιος Γ. Μαγουλάς, "Η συμβατικότητα (το αυθαίρετο) των γλωσσικών σημείων ως θεμελιώδης αρχή της ιστορικοσυγκριτικής γλωσσολογίας" - Ιώ Μανωλέσσου, "Γλωσσικές επαφές στον ελληνικό μεσαίωνα: η αντωνυμία "ο οποίος"" - Χριστίνα Μπασέα - Μπεζαντάκου, "Ενδοδιαλεκτική διαφοροποίηση: μεθοδολογικοί προβληματισμοί" - Θεόδωρος Μωυσιάδης, ""Στρεβλός": "κακός". Ένα γνωστικό σχήμα μεταβολής σημασίας" - Νικόλαος Παντελίδης, "Η "ενοποίηση του παρωχημένου": ιστορική προσέγγιση με βάση τη μαρτυρία των νεοελληνικών διαλέκτων" - Χαράλαμπος Π. Συμεωνίδης, "Το ελληνικό πολιτισμικό λεξιλόγιο ή οι ελληνικοί διεθνισμοί των ευρωπαϊκών γλωσσών" - Anastasios Tamis, "The Greek language in Australia" - A. I. Thaworis, "Beitrag zur Erforschung griechischer Lehnworter im Bulgarischen" - Δέσποινα Χειλά- Μαρκοπούλου, "Από την εξέλιξη των γραμματικών κατηγοριών της Ελληνικής: η περίπτωση του συγκριτικού "παρά"" VII. Κειμενογλωσσολογία - Ανάλυση λόγου - Αλεξάνδρα Γεωργακοπούλου και Διονύσης Γούτσος, "Σύγχρονες τάσεις και κατευθύνσεις της ανάλυσης λόγου" - Μαρία Ιακωβίδου και Σταματία Κουτσουλέλου - Μίχου, "Μετριαστικές στρατηγικές της δεοντικότητας σε ακαδημαϊκά και δημοσιογραφικά κείμενα: η περίπτωση του "πρέπει"" - Μάρω Κακριδή - Φερράρι, "Επανάληψη και φυσική συνομιλία: ο ρόλος των επαναληπτικών σχημάτων στην οικονομία του διαλόγου" - Αικατερίνη Μπακάκου - Ορφανού, "Προφορικότητα και πολιτικός λόγος" - Θανάσης Νάκας, "Αντιμεταβολή (ή αντιμετάθεση ή "περιπλοκοχιαστό")" - Κική Νικοφορίδου, "Η "ελεύθερη πλάγια γραφή" ως κειμενική δομή" - Ελένη Παναρέτου, "Η εξειδίκευση στο κείμενο" - Ελένη Σελλά - Μάζη, "Κειμενογλωσσολογικές διαστάσεις της θεωρίας και της διδακτικής της διερμηνείας" - Μαρία Σηφιανού, "Κοινοβουλευτικός λόγος και ευγένεια" - Αναστασία Χριστοφίδου, "Συνοχικές λειτουργίες νεολογισμών και κειμενικές κατηγορίες" VIII. Υπολογιστική γλωσσολογία - Γιώργος Μαρκόπουλος, "Επεξεργασία φυσικής γλώσσα: μοντέλα γλωσσικής ικανότητας ή γλωσσικής πλήρωσης;" IX. Ψυχογλωσσολογία - Σπυριδούλα Βαρλοκώστα, "Η κατάκτηση της γλώσσας και η υπόθεση της καθολικής γραμματικής" - Anna Parafragou, "Representing motion in language and thought" - Ursula Stephany, "On the development of the expression of simultaneity in Greek children's narratives" X. Κατάκτηση και διδασκαλία της γλώσσας - Αργύρης Αρχάκης, "Η διδασκαλία του προφορικού λόγου στην υποχρεωτική εκπαίδευση: ζητήματα, ζητούμενα και προοπτικές" - Friederike Batsalia, "Bilingualer Sprachunterricht und Sprachvarietaten" - Penelope Calliabetsou - Coraca, "La crise des methodologies et de l'approche communicative en classe de langue-culture: etat des lieux et perspectives" - Τριανταφυλλιά Κωστούλη, "Κριτική ανάλυση του γραμματισμού της σχολικής τάξης: βασικές θέσεις και άξονες μελέτης" - Στέλλα Μαρκαντωνάτου και Μαρία Τζεβελέκου, "Τα ρήματα κίνησης στην κατάκτηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας" - Ναπολέων Μήτσης, "Γλωσσική θεωρία και γλωσσική διδασκαλία: απόπειρα καταγραφής των διαδικασιών και των σταδίων μετάβασης από τη θεωρητική στην εφαρμοσμένη γλωσσολογία" - Σπυριδούλα Μπέλλα, "Συνυποδηλώσεις της γνωστικής προσέγγισης για την κατάκτηση και τη διδασκαλία της πραγματολογίας στη δεύτερη γλώσσα" - Βάσω Τοκατλίδου, "Τα "επίπεδα" γλωσσομάθειας: μια γλωσσολογική θεώρηση" - Φρίντα Χαραλαμποπούλου, "Η κατάκτηση του λεξιλογίου υπό το πρίσμα της υποβοηθούμενης από υπολογιστή εκμάθηση της Γ2" XI. Λεξικογραφία - Μαριάννα Κατσογιάννου, "Διαλεκτικά λεξικά της νέας ελληνικής" - Γιώργος Τράπαλης, "Λεξικογραφικοί χαρακτηρισμοί στα νεοελληνικά λεξικά: τυπολογία και συγκριτική εξέταση"