Αδιήγητη ιστορία

Ο Β. Γκ. Μαξ Ζέμπαλντ συνεργάστηκε με δύο εικαστικούς, τη Βρετανή Tess Jaray και τον Γερμανό Jan Peter Tripp. Η συνεργασία τους, όπως ήδη γνωρίζουμε, ήταν στενή και συνεπής, και συγχρόνως ελεύθερη από κάποια αυστηρά προδιαγεγραμμένη συμφωνία. Ο Ζέμπαλντ έστελνε κατά διαστήματα τα μικρά του ποιήματα στον Tripp [...] και στη Jaray, και αυτοί είχαν την ευχέρεια να διαλέξουν ποια από αυτά και με ποιο τρόπο θα τα χρησιμοποιήσουν. Σ' ένα γράμμα του προς τη Jaray ο Ζέμπαλντ γράφει πως τα ποιήματά του με το "ελάχιστο μέγεθός τους και την πλάγια φύση τους θα ταίριαζαν πολύ με τις αβαρείς εικόνες" της. Αν σταθούμε λίγο ακόμη στην έκφραση "πλάγια φύση", "oblique nature", ίσως μπορέσουμε να ανιχνεύσουμε και να ανοίξουμε περισσότερες από μια διαστάσεις στις λυρικές αυτές στιγμές, διαστάσεις προς ό, τι αποκλίνει, διαφεύγει, επαμφοτερίζει ή και θολώνει ακόμη ή αναιρεί. Αναιρεί τα όρια ανάμεσα στο άμεσο και το έμμεσο, στο απτό και μη απτό, το ορατό και μη ορατό, το κατανοητό και ακατανόητο. [...] Ο κόσμος είναι πολύ μεγαλύτερος, πιο απρόσιτος και πιο αινιγματικός απ' όσο μπορούμε να φανταστούμε και να συμπεριλάβουμε σε μια πολύ ή έστω και ελάχιστα συνεκτική αφήγηση. Η πλάγια ματιά, το πλάγιο πλησίασμα είναι συστατικό μέρος τόσο των ίδιων των ποιημάτων, όσο και της σχέσης τους με τις εικόνες τις οποίες συνοδεύουν. [...] Το πλάγιο στοιχείο είναι αυτό που εξόχως δημιουργεί την αρμονία ανάμεσα σε κείμενο και εικόνα, η αναίρεση της απαίτησης να ερμηνεύσουμε την εναρμόνισή τους ως ενότητα ή ολότητα. Μάλλον σαν θαυμάσιες, γενναιόδωρες συνευρέσεις τυχαίων ειρμών (γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το τυχαίο στα κείμενα του Ζέμπαλντ) και αυτόνομων στιγμών μας γνέφουν, σαν μικρές οάσεις ή απρόσμενα και σωτήρια ξέφωτα μέσα από σειρές και σωρούς συμπτώσεων μας παραπέμπουν σε κάτι πάντα μεγαλύτερο και ακόμη πιο ανοιχτό. (Βασίλης Παπαγεωργίου, από το Επίμετρο)