Το ρουμάνι του Μπραντ

Το σπουδαιότερο μεταπολεμικό γερμανικό κείμενο για τον ηττημένο στρατιώτη που επιστρέφει στην πατρίδα για να παραμείνει κι εκεί πρόσφυγας και απομονωμένος. Ο Schmidt δεν παρουσιάζει τον ήρωά του αδικημένο και συντριμμένο: ο πόλεμος ήταν άδικος και η αδικία ευθύνη του λαού του. Ο ήρωας περιγράφει τον κόσμο όπου ζει όσο πιο ρεαλιστικά μπορεί και τον κόσμο της προσωπικής του εσωτερικής μετοικεσίας όσο πιο παραμυθένια γίνεται. Πλάι στην ερωτική περιπέτεια με την τραχιά Λόρε, στην αμήχανη φιλία με την "άσχημη" Γκρέτε, την καθημερινή αντιπαράθεση με ντόπιους αγρότες, δασκάλους και παπάδες, τη σχολαστική έρευνα για τη βιογραφία ενός ξεχασμένου ρομαντικού συγγραφέα εκτυλίσσεται ο μαγικός κόσμος του ονείρου, πραγματικότητα και μύθος μπλέκονται αξεδιάλυτα σ' ένα κατηγορώ ενάντια στον κίβδηλο κόσμο των δολοφόνων και των βουβών τους συνοδοιπόρων. Πάντα στον αμείλικτο πρώτο ενικό του διαφωτιστή, ο συγγραφέας μάς πείθει ότι τα μόνα ερείσματα που μένουν για να αντισταθούμε στον ανθρωποβόρο παντοκράτορα Λεβιάθαν, είναι η ακριβής γνώση, η τέχνη και ο έρωτας.