Αρχαιολογία: Δώδεκα μικρογραφίες και ένα επιμύθιο

Η ωδή, έλεγαν οι παλαιοί ποιητές, είναι αδέσποτη καμήλα: ποιος ξέρει σε τίνος το σπίτι θα καταλήξει. Ξέστρατη μες στην απέραντη έρημο, πλανιέται αναζητώντας τους δικούς της, ζώα και ανθρώπους, δεν είναι σίγουρο όμως πως θα τους ξαναβρεί. Αργά ή γρήγορα, κάποιοι άγνωστοι περιμαζεύουν την ορφανή, την υιοθετούν και περνά κοντά τους την υπόλοιπη ζωή της. Εκτός κι αν χάσει και πάλι το δρόμο της. Το πεπρωμένο μιας ωδής δεν είναι να ξεστρατίζει, να ’ναι παντού μια ξένη; Αυτό, ο Άραβας ποιητής της ερήμου το γνώριζε. Θεωρούσε όμως πως οι ωδές του δεν θα διαβάζονταν παρά μόνο στα αραβικά. Ποτέ δεν υποψιάστηκε πως οι καμήλες του, αιώνες αργότερα, θα έφταναν σε πόλεις που δεν τις είχε καν διανοηθεί: Βερολίνο, Παρίσι, Λονδίνο, Νέα Υόρκη. Σε μετάφραση, με σχολιασμό, με ερμηνεία, μιλούν στο εξής ξένες γλώσσες. Με τον καιρό, θα ξεχάσουν μάλλον μια μέρα το αρχικό τους ιδίωμα. Στην "Αρχαιολογία" ο συγγραφέας ανατρέχει στους αρχαίους ελληνικούς μύθους· διαβάζει φύλλο το φύλλο τη Βίβλο, τα συναξάρια και το Κοράνι· ανασκαλεύει τα αραβικά κείμενα του Μεσαίωνα, τις χρονογραφίες και τα ανάλεκτα· αναπολεί το παρελθόν και αναλογίζεται το μέλλον της αραβικής ποίησης· ξαναπιάνει την ευρωπαϊκή και αμερικάνικη λογοτεχνία από μια αναπάντεχη πλευρά· αναφέρεται στην ψυχανάλυση, χωρίς να ξεχνά ένα από τα πιο αγαπημένα του αναγνώσματα, τις περιπέτειες του Τεντέν.