Η αισθηματική αγωγή

Ιστορικό μυθιστόρημα; Χρονικό της επανάστασης του 1848; Αισθηματικό ρομάντζο; Αυτοβιογραφικό τεκμήριο; Κοινωνικός ζωγραφικός πίνακας της περιόδου 1840-1851; Εδώ και έναν περίπου αιώνα, η Αισθηματική αγωγή του Φλωμπέρ δεν παύει να αντιμετωπίζεται ως έργο που εκφράζει μια ορισμένη "σύγχυση των ειδών". Τοποθετείται άλλοτε στη ρομαντική και άλλοτε στη ρεαλιστική-νατουραλιστική σχολή, διαβάζεται ως μυθοπλασία, ως σάτιρα, ακόμη και ως ντοκουμέντο. Αυτό το κορυφαίο έργο του 19ου αιώνα, βρίσκεται στο σημείο μιας τομής: εκεί όπου αρχίζει η "απομυθιστοριοποίηση του μυθιστορήματος". Σε μιαν εποχή βαθιάς κοινωνικής αλλαγής, ο Φλωμπέρ επισημαίνει την αδράνεια, διαπιστώνει τη χρεοκοπία, εικονογραφεί τη διάλυση προσώπων και ιδεών, απομυθοποιεί τις αυταπάτες του και τις αυταπάτες τις γενιάς του.