Ο σταθμός του Βορρά: Η Ζαν και οι δικοί της

Ένα παιδί στο μεταπολεμικό Παρίσι. Ο μεγάλος Γάλλος ιστορικός Μισέλ Βινόκ αφηγείται, με θαυμαστό λογοτεχνικό ύφος, τα πρώτα χρόνια της ζωής του και καταγράφει τις μνήμες της οικογένειάς του. Η ιστορία της σύγχρονης Γαλλίας συνυφασμένη με την αυτοβιογραφία το χρονικό των δύο Παγκοσμίων Πολέμων μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας, όπου η ιστορία της διαπλέκεται με τη συλλογική. Ένα αφήγημα για τον πόλεμο, την απώλεια, τη ζωή την ίδια. Πέρα από την τρυφερή, αλλά και συχνά ανελέητη ειλικρίνεια του Βινόκ, και ασφαλώς χάρη σε αυτή, δεν έχουμε, με τον "Σταθμό του Βορρά", μόνο την ιστορία μιας γαλλικής οικογένειας μέσα στη δίνη του μεσοπολέμου, του πολέμου και της απελευθέρωσης, αλλά και ένα βαθύ μάθημα ουσιαστικής γαλλικής ιστορίας. Πήγε ο συγγραφέας, φτασμένος ήδη, να γνωρίσει τη γη των προγόνων του, τους λαχανόκηπους μιας περιοχής της βόρειας Γαλλίας, του Σαιντ-Ομέρ, και μας χαρίζει μια γλαφυρή, ρέουσα αλλά και τόσο πλούσια, πολυεπίπεδη περιγραφή της τοπικής οικονομίας και της ιστορίας της, των ανθρώπων, του ιδρώτα και των αγώνων τους, που καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνει δέσιμο με τη γη και τι αυτό συνεπάγεται ακόμα και για την ιδιωτική ζωή των ανθρώπων. Μας περιγράφει σε άλλες σελίδες πώς τον έστειλαν το καλοκαίρι του '40 σε μια κατασκήνωση και τους πρόλαβε η γερμανική προέλαση, η φυγή της μισής Γαλλίας προς την άλλη μισή, η ήττα. Και καταλαβαίνεις τι έγινε τότε και μια μεγάλη δύναμη όπως η Γαλλία διαλύθηκε κυριολεκτικά, χωρίς να προλάβει καν να πολεμήσει. Μας περιγράφει στη συνέχεια το μπακάλικο της μητέρας του στην Κατοχή, τα δελτία, τις ελλείψεις στα όρια της πείνας, και καταλαβαίνεις ότι ναι, εμείς τότε, στην Αθήνα, ζήσαμε τον μεγάλο λιμό, αλλά και οι άλλοι, αλλού στην Ευρώπη, δεν «ευτυχούσαν», αλλά υπέφεραν, μερικοί ώς τον θάνατο. (από το επίμετρο του Ριχάρδου Σωμερίτη)