Αναζητώντας τη ζωή

... Η εξαιρετική πολυπλοκότητα του βιολογικού συστήματος κεντρίζει το ενδιαφέρον όλο και περισσότερων ανθρώπων με διαφορετικές κοσμοθεωρίες, ιδιοσυγκρασίες και ειδικότητες... Η αναζήτηση της ζωής είναι καθολική... Οι οπτικές πολύχρωμες ... Η αγωνία μεγάλη ... Στο βιβλίο αυτό επιχειρείται ένα ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο, αποτυπώνοντας και ερμηνεύοντας τις αντιλήψεις για τη ζωή από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, μέσα από μία επιστημονική και φιλοσοφική θεώρηση, με στάσεις σε σημαντικούς σταθμούς που σημάδεψαν τη Βιολογία, την επιστήμη που εξετάζει το φαινόμενο της ζωής και τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν στη ζωή μας με γνώμονα την αρμονική συνύπαρξη του διαφορετικού με τη φύση του και τον περιβάλλοντα κόσμο... Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος, η κοινωνία μας, εάν κατανοούσαμε τι είναι η ζωή... Οι ιδέες δεν θα πάψουν να υπάρχουν... Οι αλλαγές δεν θα σταματήσουν... Καθετί που γεννιέται είναι μοναδικό και αποτελεί αστείρευτη πηγή πλούτου για το παρόν και το μέλλον... Υπάρχει μία απίθανη σκυταλοδρομία από το χθες στο σήμερα... Το νήμα της ζωής δεν σταματά σε μας... Είναι αιώνιο... Συνεχίζουν οι απόγονοί μας... Έντεκα χρόνια μετά την πρώτη προσπάθεια, που απoτυπώθηκε κάτω από τον τίτλο "Φιλοσοφία και σύγχρονες τάσεις της βιολογίας: Οι αντιλήψεις για τη ζωή από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ό αιώνα" επιχειρείται σήμερα μια νέα έκδοση, "Αναζητώντας τη ζωή, από την αρχαιότητα μέχρι τον 21ο αιώνα". Οι ευχαριστίες, για τους ανθρώπους που βοήθησαν σε εκείνη την έκδοση, παραμένουν ουσιαστικές, γιατί ήταν η αρχή μιας προσπάθειας που συνεχίζεται. Το βιβλίο αποτελείται από 15 κεφάλαια και το Παράρτημα. Επτά από τα κεφάλαια, καθώς και το το μεγαλύτερο μέρος του Παραρτήματος είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική προσπάθεια, τα οποία όμως μετά από 11 χρόνια εμπειριών, πληροφοριών και γνώσεων έχουν υποστεί προσθέσεις, αφαιρέσεις, επαναθεωρήσεις και εμπεριέχουν μια νέα γνωσιολογική προσέγγιση. Το βιβλίο, γραμμένο από έναν Βιολόγο, αναφέρεται στο πιο πολύπλοκο φαινόμενο που αντιμετώπισε ποτέ ο ανθρώπινος νους, το φαινόμενο της ζωής. Μια ματιά στα Περιεχόμενα ίσως δώσει μια πρώτη εικόνα για το τι πραγματεύεται. Ο αναγνώστης προσκαλείται σε ένα ταξίδι, μέσα στο χώρο και το χρόνο, όπως το ένιωσε και το παρουσιάζει ο γράφων, με τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν και το περιβάλλον που έζησαν, τον προβληματισμό, το στοχασμό, τις ιδέες, την αναγωγική και τη συνθετική μεθοδολογία, τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα που κατέθεσαν για το φαινόμενο της ζωής και τις προοπτικές που ανοίγονται για το μέλλον μας με εφόδιο τις γνώσεις για τη ζωή. Απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που προβληματίζεται για την ύπαρξή του, μέσα στο φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον. Με γνώμονα τις αντιλήψεις για τη ζωή, το βιβλίο ξεκινά από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, που διαμόρφωσε τη σύγχρονη δυτική σκέψη, και τους μεγάλους πολιτισμούς της ανατολής (αιγυπτιακό, μεσοποτάμιο, ινδικό και κινέζικο), διερευνά τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, τον μεσαίωνα και την αναγέννηση, αναπτύσσει τις πρώτες μεγάλες θεωρίες της Βιολογίας (κυτταρική, εξέλιξης των ειδών, κληρονομικότητας, χρωμοσωμική) και τη σύγχρονη σύνθεση, επιχειρεί μία σύντομη αναδρομή στα επιτεύγματα των Βιολογικών Επιστημών και τη Βιοτεχνολογία, και αναφέρει τις σύγχρονες αντιλήψεις που αφορούν στην προέλευση της ζωής. Παρουσιάζει τις σύγχρονες τάσεις της Βιολογίας, την ολιστική προσέγγισή της για την κατανόηση των αλληλεπιδράσεων γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, καθώς και τις προοπτικές που ανοίγονται για την ανθρωπότητα, υποστηριζόμενη από την πολλά υποσχόμενη ομική τεχνολογία (τη γονιδιωματική, την πρωτεωματική, τη μεταβολωματική, κ.ά.). Ακολουθεί η αναφορά στην πολυπλοκότητα και τη διαφορά του ανθρώπου από άλλες μορφές ζωής, όπως προκύπτει από τη σκαπάνη της νέας ομικής τεχνολογίας και επιχειρείται μια προσαρμοσμένη, στα νέα δεδομένα, απόδοση της έννοιας της συνείδησης. Το προτελευταίο κεφάλαιο αναφέρεται στη Βιοηθική, στον προβληματισμό που αναπτύσσεται από τις εφαρμογές των νέων τεχνολογιών καθώς και τα όρια της Βιοτεχνολογίας για τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και στην ίδια τη Φύση. Το τελευταίο κεφάλαιο έχει ως θέμα τον άνθρωπο μέσα στη Φύση και την Κοινωνία, όπου με βάση τη νέα βιολογική γνώση και την ερμηνευτική της ασκείται κριτική στις κρατούσες διαχειριστικές λογικές και δογματικές βεβαιότητες, αναγνωρίζεται η ιδιαιτερότητα και η αξία της κάθε ύπαρξης και υποστηρίζεται η έννοια της Δημοκρατίας. Συνεκτικότητα στη σκέψη του γράφοντα δίνει η εξελικτική θεώρηση της ζωής, αποστασιοποιημένη όμως από εννοιολογικές συσχετίσεις κοινωνιολογικών φορτίσεων. Το βιβλίο "Αναζητώντας τη ζωή" ολοκληρώνεται με το Παράρτημα και τη Βιβλιογραφία, προϋπόθεση για την τεκμηρίωση αρχών και θέσεων. Στο Παράρτημα αναφέρονται η ζωή, η δράση και τα επιτεύγματα του αστού Charles Darwin και του φτωχού Alfred Russel Wallace (εξέλιξη των ειδών δια μέσου της φυσικής επιλογής), καθώς και του κληρικού Gregor Mendel (οι νόμοι της κληρονομικότητας των χαρακτηριστικών), που άφησαν ανεξίτηλα τα χνάρια τους στην υπόθεση της βιολογικής, και όχι μόνο, αντίληψης για τη ζωή. Το Παράρτημα κλείνει με την επιστολή του πρώην Προέδρου της Εθνικής Ακαδημίας των ΗΠΑ Bruce Alberts που αναφέρεται στην αμφισβήτηση της εξέλιξης στα σχολεία και τις συνέπειές της.