Η ζωή του Δάντη

Ο Βοκκάκιος (1313-1375) μας είναι γνωστός ως ο συγγραφέας του "Δεκαήμερου", αυτής της πλούσιας συναγωγής ερωτικών, κυρίως, ιστοριών, που ενέπνευσαν στον Τσώσερ τους Θρύλους του Καντέρμπουρι. Το βιβλίο του "Vita di Dante", γραμμένο περί το 1348, μπορεί ανεπιφύλακτα να χαρακτηριστεί η πρώτη σύγχρονη λογοτεχνική βιογραφία. Φυσικά, είναι η πρώτη βιογραφία του Δάντη και η πηγή στην οποία βασίστηκαν οι μεταγενέστεροι βιογράφοι του, ταυτόχρονα όμως είναι η πιο ιδιάζουσα απ' όσες θα ακολουθούσαν: ο Βοκκάκιος δεν επιχειρεί στη Vita του να αποτυπώσει ρεαλιστικά τη ζωή του Δάντη. Ως ποιητής ο ίδιος, συλλαμβάνει διαυγέστατα, έτσι που κανένας σύγχρονος βιογράφος δεν θα μπορούσε, τη μυθιστορηματική διάσταση της ζωής του Δάντη. Δεν αναζητεί, όπως θα έκανε στη θέση του ένας σύγχρονος βιογράφος, τον "πραγματικό" Δάντη στα συρτάρια ανικανοποίητων συζύγων, εγκαταλελειμμένων ερωμένων και παραμελημένων παιδιών. Αντίθετα, η αναζήτησή του επικεντρώνεται στο πιο φανερό μέρος, το έργο του Δάντη. Το πόνημα του Βοκκάκιου υπενθυμίζει πως ό,τι κυρίως μας ενδιαφέρει, όταν προσεγγίζουμε έναν μεγάλο καλλιτέχνη, δεν είναι οι λεπτομέρειες της προσωπικής του ζωής, αλλά η πνευματική ουσία του έργου του. Η "Vita di Dante" δεν είναι απλώς το πρώτο από τα χιλιάδες βιβλία που γράφτηκαν για τον δημιουργό της "Θείας Κωμωδίας", αλλά και ένα φιλολογικό κείμενο σπάνιας αξίας. Από τους πατέρες της ιταλικής λογοτεχνίας, πλάι στον Δάντη και τον Πετράρχη, ο Βοκκάκιος δεν δίστασε να θέσει το φιλολογικό του δαιμόνιο στην υπηρεσία του "μέγιστου". Δεν είναι συχνή αυτή η γενναιοδωρία μεταξύ ομοτέχνων, φανερώνει μεγαλοθυμία και ευγένεια - κάτι που ακόμη και ο ζηλότυπος Πετράρχης, ο τρίτος της παρέας, στην περίφημη επιστολή του προς τον Βοκκάκιο, γραμμένη στο 1359, αισθάνεται την ανάγκη να το ομολογήσει. (Χάρης Βλαβιανός)