Τα τετράδια του Λαλή

Ο Θανάσης Β. Παραπονιάρης, καταγράφοντας τις αναμνήσεις από την πολυτάραχη ζωή μισού περίπου αιώνα, μας άφησε ένα πολύτιμο τεκμήριο μνήμης: τα παιδικά χρόνια, ο ανεμόμυλος του βασανισμένου πατέρα, η ηρωίδα μάνα με τα εννιά παιδιά, οι καλοί γείτονες, οι σύντροφοι στην καθημερινή βιοπάλη, η βασανιστική πείνα, ο τρόμος του πολέμου με τους ανελέητους βομβαρδισμούς, ο αγώνας για την επιβίωση, η φυγή στη Μέση Ανατολή, η επικίνδυνη ζωή του σφουγγαρά-δύτη, η σκληρή εμπειρία στα ανθρακωρυχεία του Βελγίου και τέλος η ζωή του ναυτικού σε ποντοπόρα πλοία.... "Οι σελίδες από "Τα τετράδια του Λαλή" είναι σελίδες από τη σύγχρονη ιστορία της Λέρου: Ιταλική Κατοχή, Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, απελευθέρωση, φτώχεια, ξενιτιά. "Καταραμένε πόλεμε, πόσα καρδιοχτύπια, πόσες πίκρες μας πότισες! (...) Να είχα τες κλωτσιές, τα σκαμπίλια, τες βρισές λίρες, θα ήμουν τώρα πλούσιος! Πόσες φορές άκουσα "VIA, VIA!", σα να ήμουν χολεριασμένος!" "...Κολλήσαμε πάνω στα βράχια... Γούρλωσα τα μάτια μου, κοίταξα τον ουρανό! [Τ' αεροπλάνα] ήταν ήδη πάνω από την Πατέλλα, τα μέτρησα: ήταν 36! (...) Πρώτη φορά έβλεπα τόσα πολλά!... Το κανονίδι είχεν στρώσει. Ξεράθην ο λαιμός μου, το στόμα μου. Προσπαθούσα να βρέξω τα χείλη μου με την γλώσσα μου, αλλά δεν είχα σάλιο." "Το σύνθημα ήταν: "Ή σφουγγάρι ή τομάρι!" (...) Ο Χριστός σήκωσεν το σταυρό μια φορά και το έμαθεν όλος ο κόσμος, εμείς τον σηκώναμε μια ολάκερη ζωή! 10 χρόνια μέσα στα καΐκια, μέσα στα μονόξυλα, σαν τους αραπάδες βουτούσαμε για το έρημο το σφουγγάρι. Μετρούσες τα κοκαλάκια μας από την πείνα. Τα μάτια μας βουλιάζαν από την καλοπέραση! Όλοι πήγαμε κατά διαόλου! Και το λίγο αίμα, μας το παίρναν κοριοί και ψείρες, ψύλλοι, κατσαρίδες και ψωμούσες!" "Κρίμα να μη μάθω πολλά γράμματα! (...) Κακόμοιρε, Λαλή, 65 χρόνια περιμένεις να έρθουν οι καλές μέρες! Ούτε που φανήκαν! (...) Το μόνο που αγάπησα τη Λέρο! Αυτή η αγάπη με κράτησεν στα πόδια μου. Πιστεύω αυτά που έγραψα να μην πάνε χαμένα."