La beaute est dans la rue: Μάης '68, οι αφίσες

Βιβλία για το Μάη του 1968 έχουν γραφτεί πολλά και κάθε δέκα χρόνια καινούργιοι τίτλοι και πολυτελή άλμπουμ έρχονται να προστεθούν στις επανεκδόσεις των παλαιών. Μερικά γραμμένα από τους πρωταγωνιστές της εξέγερσης, τα περισσότερα γραμμένα από ειδικούς κάθε είδους - εκείνους που το κίνημα περιφρόνησε όσο κανέναν άλλον: πολιτικούς, συνδικαλιστές, κληρικούς, δημοσιογράφους, καθηγητές πανεπιστημίου, κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, πολεοδόμους ακόμα και από τον Διευθυντή Αστυνομίας του Παρισιού! Το άμεσο βίωμα της εξέγερσης απομακρύνεται μέσω της αναπαράστασής του. Αυτό όμως δεν είναι ένα βιβλίο για το γαλλικό Μάη, αυτό το βιβλίο είναι ο Μάης, έτσι όπως αποτυπώνεται μέσα από τις αφίσες του. Οι 520 αφίσες που περιλαμβάνει αποτελούν σχεδόν το σύνολο των αφισών του Μάη του '68. Οι περισσότερες χωρίς όνομα δημιουργού (με εξαίρεση μόνο αυτές κάποιων γνωστών καλλιτεχνών που περιλαμβάνονται στο τέλος του βιβλίου), με μόνη ένδειξη τον τόπο δημιουργίας τους (που δεν ήταν μόνον η σχολή Καλών Τεχνών αλλά και τα λαϊκά εργαστήρια της σχολής Διακοσμητικών Τεχνών, της Ιατρικής, της Φυσικομαθηματικής, επαρχιακών πανεπιστημίων, θερινών τμημάτων και μεμονωμένων αναρχικών ομάδων), δεν διεκδικούσαν πνευματικά δικαιώματα και δεν ανήκαν σε κανένα κόμμα ούτε καν στις οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Ήταν έργο εμπνευσμένων ανθρώπων και οι περισσότερες καρπός συλλογικής επεξεργασίας σε αμεσοδημοκρατικές συνελεύσεις. Το Μάη του '68 "οι Καλές Τέχνες βρίσκονται στους δρόμους", "η φαντασία στην εξουσία" και οι αφίσες στους τοίχους είναι το καλύτερο όπλο, ακόμα και από τα παβέ, τις κυβικές πέτρες των παρισινών πεζόδρομων. Στηρίζοντας τη δράση στους δρόμους, τις απεργίες, τις διαδηλώσεις, τις καταλήψεις, οι αφίσες καθρέφτιζαν την καθημερινότητα του Μάη. Πέτυχαν το στόχο τους με την ευρύτητα της θεματολογίας, την ποιότητα και κυρίως με την αμεσότητά τους. Ο καθοριστικός τους ρόλος βασίστηκε στην αντιστοιχία της φόρμας (σχέδιο και σύνθημα) με την πολιτική κατάσταση. Μαζί με τα συνθήματα στους τοίχους, οι αφίσες υπήρξαν συχνά η άμεση απάντηση στις κυβερνητικές θέσεις. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι προφανώς η απάντηση στον Ντε Γκολ: "Αυτός είναι το χάος". Καμιά όψη της καθημερινής και πολιτικής ζωής δεν έμεινε αλώβητη από το όπλο της κριτικής, όπως το χρησιμοποιούσε η μεταξοτυπία, η λιθογραφία, η όφσετ, η λινοτυπία και το ποσουάρ στις αφίσες του Μάη. Από τις συκοφαντίες που εξαπέλυαν ενάντια στο κίνημα οι υπουργοί της κυβέρνησης, το κομμουνιστικό κόμμα και οι γραφειοκράτες συνδικαλιστές του μέχρι την απέλαση του... γερμανοεβραίου Ντανιέλ Κον Μπεντίτ. Από την ανεργία και την εντατικοποίηση των ρυθμών παραγωγής μέχρι το ρόλο των Καλών Τεχνών και του σινεμά. Από την καταστολή της αστυνομίας και των CRS, των γαλλικών ΜΑΤ, μέχρι εκείνη των χαφιέδων, των παρακρατικών, των "αγανακτισμένων" πολιτών της Action Civique και του CDR. Από την υπεράσπιση των εργατικών αγώνων στη Citroen, στη Renault και στη Peugeot και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (υγεία, ταχυδρομεία, αστικές συγκοινωνίες, τρένα) μέχρι τις απεργίες των ταξιτζήδων, των ψαράδων και των εργαζομένων στα πλοιάρια του Σηκουάνα. Από την συμπαράσταση στους αγώνες των αγροτών μέχρι εκείνες των μαθητών των Λυκείων. Οι λαϊκές γιορτές με θεατρικές παραστάσεις, μαριονέτες, ταινίες, ποτό, συζητήσεις έδιναν την ηδονιστική διάσταση του κινήματος. Η κριτική στα ΜΜΕ ήταν αμείλικτη: "Προσοχή! Το ραδιόφωνο ψεύδεται!", "Η Αστυνομία σας μιλά κάθε βράδυ στο δελτίο των οκτώ", "ΤΥΠΟΣ: Προσοχή! Δηλητήριο!". Οι σιτουασιονίστες πρότειναν την καταστροφή της ταξικής εμπορευματικής-θεαματικής κοινωνίας και του πανεπιστημίου της και την αντικατάστασή της από τα εργατικά συμβούλια. Η διεθνιστική αλληλεγγύη (σε Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιράν, Τσεχοσλοβακία), η αλληλεγγύη στους μετανάστες, η εναντίωση στην ψυχιατρική και την πολεοδομική καταστολή συμπληρώνουν τη θεματική ευρύτητα των αφισών εκείνου του Μάη. Του Μάη που άνοιξε μια ελευθεριακή ρωγμή στην πολιτική και την κοινωνία του 20ου αιώνα, μια ρωγμή που διατηρεί μέχρι και σήμερα την επικαιρότητά της. Μάης 2008