Αλληλογραφία

Διαβάζοντας τα γράμματα που αντάλλασαν οι δύο άνδρες για περισσότερο από τριάντα χρόνια, θα 'λεγε κανείς ότι ο Τσβάιχ είναι πραγματικά ο γιός που ο Φρόυντ θα ήθελε να έχει. Εκτιμά σ' αυτόν τη «βαθιά σεμνότητά» του και είναι ταυτόχρονα γοητευμένος από το συγγραφέα αυτόν που έχει τόσα κοινά με τον Άρθουρ Σνίτσλερ, τον οποίο θεωρούσε «δίδυμο αδελφό» του. Πρόκειται για την ίδια πνευματική οικογένεια που βρίσκεται εξίσου μακριά από τον Ντοστογιέφσκι (ο Φρόυντ ποτέ δεν θα τον εκτιμήσει πραγματικά) και από τον Κάρλ Κράους, αυτόν το δηλωμένο ανατροπέα, αυτόν τον ιδεοληπτικό της γλώσσας με το αλαζονικό αριστοκρατικό ύφος. Ο Φρόυντ αναγνωρίζει στον Τσβάιχ αυτή τη συγγένεια: "Εσείς είστε ο τύπος του παρατηρητή που αφουγκράζεται και αγωνίζεται καλοπροαίρετα και στοργικά για την καλύτερη κατανόηση της τρομακτικής απεραντοσύνης". Από τη δική του πλευρά ο Τσβάιχ είναι από τους ελάχιστους Βιεννέζους συγγραφείς, ο μόνος ίσως, που θα διακρίνει την ιδιοφυΐα του Φρόυντ, θα τη διακηρύξει και θα την τοποθετήσει στην ίδια σειρά με εκείνη του Προυστ, του Τζόυς και του Λώρενς. "Ανήκω, του γράφει, στην πνευματική εκείνη γενιά που σας οφείλει, περισσότερο απ' ό,τι σε οποιονδήποτε άλλον, ευγνωμοσύνη για το θέμα της γνώσης".