Η διεκδίκηση της υπαίθρου

Ο εξωαστικός κόσμος που κωδικοποιούμε στις λέξεις "ύπαιθρος", "εξοχή" ή απλώς "φύση" είναι για τον σημερινό κάτοικο της ελληνικής πόλης μια χαμένη πατρίδα. Ίσως να μην είναι υπερβολή να πούμε ότι και σε αυτήν την περίπτωση την απώλεια ακολούθησε μια Μεγάλη Ιδέα ανακατάληψης του χαμένου εδάφους. Η ύπαιθρος εμφανίζεται πλέον στον ψυχικό μας ορίζοντα ως μια επικράτεια υπό αέναη διεκδίκηση. Ως έκφραση της συνθήκης αυτής μπορεί να θεωρηθεί η ευρωστία της σύγχρονης παραθεριστικής ουτοπίας, η παροξυσμική έξοδος από τις πόλεις σε τριήμερα αργιών και η ακαταμάχητη έλξη του "εξοχικού". Αυτή ή ανοικονόμητη κατακτητική ορμή που εκλύεται στην περιφέρεια των πόλεων, στην ενδοχώρα, σε νησιά και σε βουνά κατά τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι απλώς αποτέλεσμα δημογραφικών και οικονομικών ανακατατάξεων. Συνδέεται άμεσα με τις ιδιομορφίες που παρουσίασε η μετάβαση της χώρας μας στη νεωτερική τάξη πραγμάτων και με τις εκκρεμότητες που άφησαν στη συλλογική μας συναισθηματική ωρίμαση και ταυτότητα οι τραυματικές συγκυρίες του 20ού αιώνα. Η εξέταση των κοινωνικών νοηματοδοτήσεων της φύσης, η αποκωδικοποίηση των προσλήψεων και πρακτικών που οδηγούν στην εξουθενωτική αλλοίωση του ελληνικού τοπίου, η εξιχνίαση τελικά του ενδόμυχου χαρακτήρα της διεκδίκησης της υπαίθρου είναι τα θέματα αυτού του βιβλίου. Τα κείμενα που παρουσιάζονται, προέρχονται από το συνέδριο "Η διεκδίκηση της υπαίθρου - Νοηματοδότηση και κατοίκηση της φύσης στη σύγχρονη Ελλάδα" που οργάνωσε το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας το 2008.