Ίρις: Μελέτες στη μνήμη της καθηγήτριας Αγγελικής Πιλάλη - Παπαστερίου από τους μαθητές της στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Η Αγγελική Πιλάλη - Παπαστερίου δίδαξε προϊστορική αρχαιολογία στο Α.Π.Θ. για τριάντα περίπου χρόνια. Εκατοντάδες φοιτητές την παρακολούθησαν στις πανεπιστημιακές αίθουσες και στις ανασκαφές. Όταν, πρόωρα έφυγε από το ζωή το φθινόπωρο του 2007, ήταν ακόμα δραστήριο και εξέχον μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας. Ο τόμος περιλαμβάνει 17 μελέτες, οι οποίες καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα της ελληνικής προϊστορικής αρχαιολογίας: σημαντικό μέρος του βιβλίου καταλαμβάνουν οι μελέτες για την προϊστορική Μακεδονία, για την οποία η τιμώμενη είχε αναπτύξει σημαντική επιστημονική δραστηριότητα. Επίσης περιλαμβάνονται μελέτες για τις Κυκλάδες, την Κρήτη και τον Μιναϊκό κόσμο, περιοχές οι οποίες επίσης συγκαταλέγονται στα επιστημονικά ενδιαφέροντα της Παπαστερίου. Τέλος, δεδομένου ότι η Παπαστερίου ήταν από τους πρώτους Έλληνες αρχαιολόγους, καταπιάστηκαν με ζητήματα θεωρητικού προβληματισμού της αιγαιακής προϊστορίας, στον τόμο περιλήφθηκαν μελέτες, οι οποίες προφέρουν σύγχρονες ματιές στις θεωρητικές προσεγγίσεις της αρχαιολογίας. Περιεχόμενα: - Σουλτάνα-Μαρία Βαλαμώτη, "Μαγειρεύοντας τα δημητριακά στην προϊστορική Μακεδονία" - Pένα Βεροπουλίδου, "Η διατροφή στο Αρχοντικό Γιαννιτσών: προκαταρκτικά συμπεράσματα από τη μελέτη του οστρεοαρχαιολογικού υλικού της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού". - Γιώργος Δελιόπουλος, "Η εγχάρακτη κεραμική της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στον προϊστορικό οικισμό του Αρχοντικού Γιαννιτσών" - Χριστίνα Ζιώτα, "Ταφές σε αγγεία της Πρώιμης και Μέσης Εποχής του Χαλκού στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης" - Δημητρία Μαλαμίδου, "Η διαδικασία παραγωγής της γραπτής κεραμικής 'μαύρο σε ερυθρό' της Νεότερης Νεολιθικής στην ανατολική Μακεδονία" - Μαριάννα Νικολαΐδου, "Κοσμήματα στη Νεολιθική Μακεδονία: πρόσωπα και τελετουργίες μιας προϊστορικής τεχνολογίας" - Στρατής Παπαδόπουλος, "Η Ύστερη Εποχή του Χαλκού στην ανατολική Μακεδονία. Παλαιά και νέα δεδομένα". - Εύη Παπαδοπούλου, "Μια μέθοδος προσέγγισης της προϊστορικής νηματικής τέχνης: η τεχνολογική ανάλυση των σφονδυλιών του Αρχοντικού". - Φώτης Υφαντίδης, "Ανθρώπινα δόντια, 'ανθρώπινα' κοσμήματα: ένα σημείωμα με αφορμή το Κ0325 από το Δισπηλιό Καστοριάς" - Αρετή Χονδρογιάννη - Μετόκη, "H καύση των νεκρών στο νεολιθικό οικισμό της 'Τούμπας Κρεμαστής Κοιλάδας' στην Κίτρινη Λίμνη Ν. Κοζάνης" Πελοπόννησος-Κυκλάδες-Κρήτη - Μιχάλης Γκαζής, "H προϊστορική ακρόπολη του Τείχους Δυμαίων. Σε αναζήτηση ταυτότητας". - Νίκος Μερούσης, "Τα 'δάκρυα' των δέντρων. Οι χρήσεις ρητινών στο προϊστορικό Αιγαίο". - Ευαγγελία Στεφανή, "Σιωπηλοί μάρτυρες του παρελθόντος. Κυκλαδικά ειδώλια στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης" - Ευαγγελία Τσαγγαράκη, "Ο ρόλος της σφραγιστικής εικονογραφίας στο διοικητικό σύστημα της νεοανακτορικής Κρήτης: η περίπτωση των σφραγισμάτων με σκηνές ταυροκαθαψίων" - Ιωάννης Φάππας, "Γραφείς και γραφεία: καταγράφοντας την παραγωγή των αρωματικών ελαίων στη μυκηναϊκή Κνωσό". Θεωρητικές προσεγγίσεις - Ανδρομάχη Γκαζή, "Διαδράσεις της μνήμης στο μουσείο" - Δήμητρα Κοκκινίδου, "Αρχαιολογία. φύλο και φεμινισμός" - Κοσμάς Τουλούμης, "H αρχαιολογία της προϊστορικής αποθήκευσης: μία επισκόπηση"