Η γέννηση της αρχαίας ελληνικής πόλης

Η πρώτη έδκοση του βιβλίου του Φρανσουά ντε Πολινιάκ το 1984 αποτέλεσε σταθμό στην ανάλυση των καταβολών αυτής της ιδιαίτερης μορφής κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης που υπήρξε η αρχαία ελληνική πόλις. Μέχρι τότε, η γένεσή της συνδεόταν, ιδίως στη γαλλική ιστοριογραφία, με την ανάπτυξη πολιτικών θεσμών οι οποίοι αντικαθιστούσαν άλλες δομές, βασισμένες στην καταγωγή και τη συγγένεια. Ο Πολινιάκ δεν προσυπογράφει αυτή την άποψη και προσφεύγει στην αρχαιολογία για να χειραφετηθεί από τις πολλαπλές αναγνώσεις των πηγών. Έτσι, καταδεικνύει πόση σημασία έχουν για τον ορισμό του χώρου της πόλεως τα ιερά των τοπικών θεοτήτων και οι λατρείες των ηρώων, των πραγματικών ή μυθικών ιδρυτών της. Ο συγγραφέας ταυτίζει τη γένεση της πόλεως με τη δημιουργία μιας λατρευτικής ταυτότητας που βασίζεται στις κοινές λατρείες και τη ρύθμιση των διαφόρων τρόπων συμμετοχής στις τελετουργίες. Στην αναθεωρημένη αυτή έκδοση, ο συγγραφέας εισάγει νέους τρόπους ανάπτυξης του θέματος, λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες ανακαλύψεις της αρχαιολογίας. Στο ερώτημα αν είναι σωστό να μιλούμε για γένεση της πόλεως τον 8ο αιώνα π.Χ. η απάντησή του δεν είναι μια μανιχαϊστική επιλογή μεταξύ ρήξης ή συνέχειας αλλά μια πρωτότυπη συλλογιστική ακόμη και γύρω από το τι εννοούμε με τον όρο πόλις στις αρχές της αρχαϊκής περιόδου. Η ανθρωπολογική διάσταση της ανάλυσής του ανοίγει νέες προοπτικές για την ακριβέστερη εκτίμηση των απαρχών της αρχαίας ελληνικής πόλης. Περιέχονται τα κείμενα: - Προλογικό σημείωμα στη β' έκδοση - Πρόλογος της Claude Mossse - Εισαγωγή Α' Λατρείες, προσφορές και ιερά - Νέες θέσεις και νέοι τρόποι λατρείας - Η σημασία των μη αστικών ιερών - Θεότητες και προσφορές. Ανακολουθίες ή συνοχή; Β' Τo μη αστικό ιερό και ο σχηματισμός της πόλης - Ιερό, γη και επικράτεια - Ο αγροτικές χώρος. Γονιμότητα και κουροτροφία - Η επικράτεια. Πόλεμος, ιδιοποίηση και κυριαρχία - Κοινωνική ένταξη και συγκρότηση της "πόλεως" - Πόλη και επικράτεια. Η αθηναϊκή εξαίρεση Γ' Λατρείες και αποικισμός - Οι λατρείες. Ταξινομήσεις και ερμηνείες - Ιερό και κατοχή του χώρου - Οι τόποι της λατρευτικής διαμεσολάβησης - Η συγκρότηση της αποικιακής κοινωνίας Η Γέννηση της αΑχαίας Ελληνικής Πόλης - Δ' Ό ήρωας και η πολιτική διαμόρφωση της πόλης - Ηγεμόνες, πρόγονοι και ήρωες - Οι κυρίαρχοι των τόπων. Απότιση τιμής και ιδιοποίηση του παρελθόντος - Η επινόηση του μυθικού ιδρυτή - Επίλογος. Να ξανασκεφτούμε την πόλη; - Σημειώσεις - Βραχυγραφίες - Βιβλιογραφία - Ευρετήριο Χάρτες 1. Πόλεις και ιερά στην ηπειρωτική Ελλάδα 2. Πόλεις, ιερά και κέντρα της Ιταλίας στο Ιόνιο (7ος-6ος αιώνας) 3. Ιερά της επικράτειας του Μεταποντίου (γύρω στο 550)