Η μουσική. Ο τρελός

Η "Μουσική" είναι το πρώτο έργο του Γκιμπράν που δημοσιεύθηκε ποτέ, έχοντας κυκλοφορήσει στα αραβικά το 1905. Πρόκειται για έναν περίτεχνο, λυρικό ύμνο στην πλέον διαδομένη τέχνη, αυτήν που ανέκαθεν συγκινούσε τους ανθρώπους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Πέραν της καθολικότητας της ίδιας της μουσικής, αλλά και του εγκωμίου που της πλέκει ο Λιβανέζος συγγραφέας, για τους ρέκτες του είδους ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναφορές του σε συγκεκριμένους "δρόμους" (μακάμια) της αραβοπερσικής μουσικής. Ο "Τρελός" είναι, με τη σειρά του, το πρώτο βιβλίο που ο Γκιμπράν έγραψε και δημοσίευσε απευθείας στα αγγλικά, το 1918, και παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο γνωστά και πολυδιαβασμένα έργα του. Πατώντας σε μια μακρά παράδοση των αραβικών γραμμάτων που φτάνει μέχρι τον Σααντί, ο Γκιμπράν προσφέρει μια συλλογή από σύντομα πεζά (και κάποια ποιητικά) κείμενα, παραβολές, που εκ πρώτης όψεως θυμίζουν τις γνωστές ιστορίες της Ανατολής που μεταδίδονται από γενιά σε γενιά και αποτελούν φορείς της λαϊκής σοφίας. Χρησιμοποιώντας όμως αυτό το μοτίβο, ο Γκιμπράν υιοθετεί εδώ την οπτική του τρελού, του απόκληρου, εν τέλει του επαναστάτη απέναντι στο τέλμα των καθιερωμένων. Ο τρελός του μπορεί και επιλέγει να δει τον κόσμο από μια δικιά του, ιδιαίτερη σκοπιά, πληρώνοντας όμως ακριβό τίμημα, καθώς οδηγείται σε απομόνωση. Δεν παύει όμως, μέχρι τέλους, να φωνάζει -"τρελός" μέσα σ' έναν τρελό κόσμο- με πικρή ειρωνεία σ' όλους μας: "Φάε, πιες, κοιμήσου, σκέπασε τη γύμνια σου και νιώσε κουρασμένος τη δεδομένη στιγμή. Δούλεψε, παίξε, τραγούδησε, χόρεψε και πέσε ήσυχα στο κρεβάτι όταν το ρολόι δείξει τη δεδομένη ώρα. Αγάπησε σύμφωνα με μια εδραιωμένη τάξη, διασκέδασε το καλύτερο εγώ σου σύμφωνα με μια προκαθορισμένη ιδέα... Φαντάσου μόνο το προδιαγεγραμμένο, δούλεψε για την ανταμοιβή, ικανοποιήσου με την ευχαρίστηση του να ζεις, υπόφερε με ευπρέπεια· κι ύστερα άδειασε την κούπα ώστε να την ξαναγεμίσεις αύριο..." - όπως στο, ανατριχιαστικά σύγχρονο, καταληκτικό κείμενο της συλλογής ("Ο τέλειος κόσμος")