Οι Αλβανοί κατά την κυρίως Ελλάδα και την Πελοπόννησον

Οι "Αλβανοί" του Μιχαήλ Λαμπρυνίδη είναι μία από τις πρώτες απόπειρες ιστορικής σύνθεσης για τον αλβανικό εποικισμό του νοτιοελλαδικού χώρου κατά τους ύστερους βυζαντινούς χρόνους. Ο λόγιος συγγραφέας, μέλος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τοποθετεί την πρώτη αλβανική εγκατάσταση στην Πελοπόννησο μεταξύ των ετών 1370-1380 και εξιστορεί τη συμμετοχή των Αλβανών στους απελευθερωτικούς αγώνες του ελληνικού Γένους μέχρι και την Επανάσταση του 1821. Ο Λαμπρυνίδης, "πολιτευτής Ναυπλίας", πραγματεύεται το ζήτημα καταγωγής των εκλογέων του και το τοποθετεί σε πολιτική βάση. Ασπάζεται την "πελασγική θεωρία", δηλαδή τη "συγγένεια αίματος" και τις "κοινές ρίζες" Ελλήνων και Αλβανών. Οι Αλβανοί "απετέλουν απλούν γένος της αυτής ομοφυλίας". Ο Λαμπρυνίδης είναι κρίκος στην αδιάσπαστη αλυσίδα της ελληνικής ιστοριογραφίας, που ξεκίνησε ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. Η πραγματεία του για την "εθνολογική καταγωγή των Αλβανογενών Ελλήνων", όπως ο ίδιος αναφέρει, είχε ιδιαίτερη σημασία την αυγή του 20ού αιώνα, όταν οι εθνικοί ανταγωνισμοί στα Βαλκάνια είχαν κορυφωθεί και η προοπτική συμπερίληψης της (αγέννητης) Αλβανίας στην επικράτεια του ελληνικού κράτους ήταν ακόμη ανοικτή. Η αναστατική έκδοση συνοδεύεται από εισαγωγικό σημείωμα και επιλογή σχετικής βιβλιογραφίας του Δημήτρη Λιθοξόου.