Η κόρη του Αγαμέμνονα. Ο διάδοχος

"Η κόρη του Αγαμέμνονα": Σε μια από τις επίσημες εξέδρες, κατά τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς, στα Τίρανα, ένας προσκαλεσμένος, ενώ παρακολουθεί την ατέλειωτη παρέλαση των αντιπροσωπειών, έχει ξαφνικά την εντύπωση ότι διακρίνει, ανάμεσα στα πανό και τα πορτρέτα των καθοδηγητών της χώρας, το πρόσωπο του αρχαίου έλληνα αρχιστράτηγου Αγαμέμνονα. Ψευδαίσθηση; Ή μήπως αποτέλεσμα της αποχαύνωσης ενός άντρα συντετριμμένου από το χωρισμό με την αγαπημένη του; Αν ήταν μόνο αυτό... Η επανεμφάνιση της μορφής του πορθητή της Τροίας, διάσημου επειδή θυσίασε την κόρη του Ιφιγένεια στην κρατική λογική, αποτελεί το πανάρχαιο θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζονται τα γεγονότα που περιγράφονται σε τούτο το μυθιστόρημα: η συγκλονιστική ιστορία ενός έρωτα που παρασύρθηκε απροσδόκητα και κομματιάστηκε από τα παγερά γρανάζια της κρατικής μηχανής. "Ο διάδοχος": Τι συνέβη τη νύχτα της 13ης Δεκεμβρίου, στην κρεβατοκάμαρα του "ενδεδειγμένου διαδόχου", το πτώμα του οποίου βρέθηκε το χάραμα με μια σφαίρα στην καρδιά; Το τελευταίο μυθιστόρημα του Ισμαήλ Κανταρέ εμπνέεται από το σκοτεινότερο αίνιγμα στην ιστορία της σύγχρονης Αλβανίας: το μυστηριώδη θάνατο του δελφίνου του αλβανού κομμουνιστή δικτάτορα Εμβέρ Χότζα. Ακόμα και σήμερα, ένα τέταρτο του αιώνα μετά το θάνατο αυτό, παρότι άνοιξαν τα κρατικά αρχεία κι έγιναν ατέλειωτες έρευνες, το μυστήριο παραμένει άλυτο. Ξεκινώντας από ένα πραγματικό γεγονός, στο οποίο μπόρεσε να προσδώσει οικουμενικές διαστάσεις, ο Ισμαήλ Κανταρέ, μέσα από την προσωπικότητα του «Διαδόχου», κατόρθωσε να προσθέσει ένα νέο μέλος στην οικογένεια των μεγάλων αρχετύπων της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πλάι στον Ιούδα, τον Αγαμέμνονα, το Βρούτο, το Γιόζεφ Κ., μεταξύ άλλων. Αυτά τα δύο σύντομα μυθιστορήματα, όχι μόνο τοποθετούν στη σκηνή τα ίδια πρόσωπα, αλλά αποτελούν και μία από τις πλέον ολοκληρωμένες λογοτεχνικές συνθέσεις του Ισμαήλ Κανταρέ.