Το έπος των άστρων της αυγής

Το μυθιστόρημα αυτό, εστιάζει στην ανηθικότητα της κομμουνιστικής δικτατορίας στην Αλβανία και της κάστας των ανθρώπων που την επέβαλαν. Οι δικτατορίες είναι διαφόρων τύπων και η βία που χρησιμοποιούν έχει ερμηνευθεί κυρίως ως βία που εξασκούν πρόσωπα που παίρνουν την εξουσία χρησιμοποιώντας το στρατό εναντίον του λαού. Η ιστορία ανά τους αιώνες βρίθει τέτοιων περιπτώσεων, αλλά θα αρκεστώ σε μερικά παραδείγματα του 20ου αιώνα όπως: ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, η Επανάσταση των Μπολσεβίκων, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, οι συγκρούσεις στην Πρώην Γιουγκοσλαβία κτλ. Αυτοί οι πόλεμοι ήταν εγκλήματα που διέπραξαν διάφοροι λαοί ή εκπρόσωποι θρησκειών εναντίον άλλων λαών ή θρησκειών. Στην Αλβανία όμως, οι κομμουνιστές που εξόντωσαν περισσότερο κόσμο στη χώρα απ' όσο οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι μαζί και μάλιστα εν καιρώ ειρήνης, ήταν Αλβανοί, όχι ξένοι. Φυλάκισαν δεκάδες χιλιάδες, εξόρισαν ακόμη περισσότερους και κρατικοποίησαν τις περιουσίες όλων των πολιτών. Αυτή η ανείπωτη τραγωδία συνέβη σε μια μικροσκοπική χώρα, σε ένα μικρό - πληθυσμιακά - λαό, από Αλβανούς εναντίον Αλβανών. Δε συνέβη για λόγους θρησκευτικούς, εθνικιστικούς, ούτε καν για σοβαρές πολιτικές διαφορές. Ήταν απλά ο στρατός εναντίον πολιτών. Ένας στρατός που από την πρώτη μέρα της εγκαθίδρυσης της τυραννίας του, είδε τη χώρα σαν έπαθλο, σαν πολεμικό λάφυρο. Οι πολίτες ήταν αναγκασμένοι να διαλέξουν στρατόπεδο, το γνωστό: «Ή μαζί μας ή εναντίον μας». Όσοι είχαν μεγάλες περιουσίες εκτελέστηκαν, φυλακίστηκαν, καταδικάστηκαν σε καταναγκαστικά έργα. Οι αγρότες έχασαν τη γη τους. Όταν τελείωσε και με αυτό, η δικτατορία έστρεψε την ταξική πάλη εναντίον του τελευταίου οχυρού, της μεσαίας τάξης. Οι μισθοί μετά βίας έφταναν για τα απολύτως απαραίτητα. Δεν σταμάτησε όμως εκεί. Συνέχισε με την άτυπη εξορία χιλιάδων μορφωμένων ανθρώπων υπό το σύνθημα: «Εκεί που μας χρειάζεται η πατρίδα».