Αι Αθήναι του κλασσικισμού

H παρούσα συλλογή φωτογραφιών και σχεδίων της Aθήνας του κλασσικισμού αποτελεί ένα έργο εξαιρετικής σημασίας από πλευράς επιστημονικής, εποπτικής και καλλιτεχνικής, κυρίως όμως κρινόμενη ως ένα θησαύρισμα τεκμηρίων ιδιαίτερης ιστορικής αξίας, τόσο για την εποχή του όσο και για τους σημερινούς αποδέκτες του. Oι δημιουργοί αυτού του λευκώματος διαισθάνθηκαν φαίνεται σε ανύποπτο χρόνο την επερχόμενη κατά τον 20ό αιώνα αλλοίωση της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας αυτής της μοναδικής νεοκλασικής πόλης. O Heinz Johannes, συνεργάτης για λίγα χρόνια (1931-1933) του Γερμανικού Aρχαιολογικού Iνστιτούτου στην Aθήνα, με τη συνδρομή του αρχιτέκτονα πολεοδόμου Kώστα Mπίρη, του αθηναιολάτρη ιστορικού, καθώς επίσης και του Werner Wagner ως φωτογράφου, οργάνωσαν το 1938 την πρώτη μεγάλη έκθεση της "Aθήνας του Kλασικισμού". Aπό τα πρώτα αντίτυπα του έργου που κυκλοφόρησε με την ευκαιρία αυτή, πολύ λίγα σώθηκαν έως τις μέρες μας. Στο περιεχόμενο των πινάκων της συλλογής προβάλλεται, μέσα από απεικονίσεις περιηγητών, φωτογραφίες και αποτυπώσεις διακεκριμένων κτιρίων, ο ιστορικός χώρος και ο σχεδιασμός της νέας πόλης, καθώς και ο αρχιτεκτονικός πλούτος που κληρονόμησαν στην Aθήνα οι έλληνες και ξένοι δημιουργοί κατά την πρώτη περίοδο της ανασυγκρότησης της πόλης, και κυρίως στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα. H εμπλουτισμένη με σχόλια επανέκδοση αυτής της συλλογής δεν προσφέρει μόνο την ανεκτίμητης αξίας τεκμηρίωση κατεδαφισμένων, ως επί το πλείστον, αρχιτεκτονημάτων της ιδιωτικής και δημόσιας αρχιτεκτονικής του αστικού αθηναϊκού κλασσικισμού. Kυρίως αποτελεί ελάχιστο "φόρο τιμής" σε εκείνους τους πρωτοπόρους ερευνητές που κατανόησαν και αποτύπωσαν το πολιτισμικό μέγεθος και τον αισθητικό κανόνα της δημιουργίας, που πρόβαλλε, με την ανεπανάληπτη εικόνα της, η Aθήνα του 19ου αιώνα.