Το πρόσωπο της Αθήνας

[...] Το βιβλίο "Το πρόσωπο της Αθήνας" αφιερώνεται σε όσους αγαπούν την Αθήνα ή επιθυμούν να την καταλάβουν λίγο πιο βαθιά. Πρόθεση ήταν να αναζητήσουμε το πρόσωπο της σημερινής πόλης, με οδηγό τα κτίρια που στέκουν όρθια και που μας βοηθούν να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της Αθήνας στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Είναι το βιβλίο αυτό μια διαδρομή της ελληνικής πρωτεύουσας από το 1900 ως το 2000, μέσα από τις προσόψεις των σπιτιών και των πολυκατοικιών που επέλεξαν οι Αθηναίοι να κατοικήσουν. Τα σπίτια αυτά, τα οποία όλα σώζονται και μπορεί κανείς να τα αναζητήσει και να τα δει από κοντά, γίνονται μάρτυρες μιας αστικής πορείας που μπορεί να μας δώσει συναρπαστικές πληροφορίες για πράγματα που, ενώ είναι μπροστά μας και συμμετέχουν καθημερινά στη ζωή μας, παραμένουν εν τούτοις αθέατα και υπαινικτικό. Είναι μια άλλη ιστορία του αστικού γούστου. Μια άλλη πρόθεση του βιβλίου αυτού ήταν να δικαιώσει την Αθήνα και να αποκαταστήσει τη φήμη της. Στις διαδρομές που κάναμε για να εντοπίσουμε τα σπίτια που τελικά επιλέξαμε, διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι ότι η ελληνική πρωτεύουσα υπήρξε πάντα ανοικτή σε ρεύματα και ιδέες. Πλήθος στυλιστικών αναφορών που έβρισκαν έκφραση σε αισθητικά αποτελέσματα, συχνά υψηλής ποιότητος, εντοπίζονται σήμερα στις προσόψεις των αθηναϊκών κατοικιών του 20ού αιώνα. Καθώς ο νέος αιώνας τρέχει ήδη μπροστά, παραδίδουμε ένα μικρό δείγμα από αυτό που η Αθήνα υπήρξε σε κύκλους δεκαετιών και που σήμερα αποτελεί μια θελκτική πολυφωνία. Είδαμε, επίσης, πως η Αθήνα με λίγη προσπάθεια και καλή θέληση μπορεί να ανακτήσει το ηθικό της και την αυτοπεποίθηση της και να διεκδικήσει το μέλλον της. Έχει ήδη ένα παρελθόν, αξιόλογο και πολύπτυχο, που μπορεί να αποτελέσει ηθική αφετηρία για την πορεία στον νέο αιώνα. Αποτελεί πίστη μας ότι το βιβλίο αυτό μπορεί να συμβάλει θετικά στη διεκδίκηση ενός νέου σύγχρονου ήθους για την Αθήνα. Περισσότερο όμως από όλα αυτά, εκείνο που εν τέλει μετράει είναι η αγάπη για την ίδια την πόλη. Η στοργή για την Αθήνα αποτυπώνεται σε όλες αυτές τις προσόψεις που επιλέξαμε να συγκεντρώσουμε σε έναν τόμο και που μπορούν να αποτελέσουν μία αισθητική ένεση. Η Αθήνα είναι κάτι πολύ πιο μεγάλο, πολύ πιο σύνθετο και εν τέλει κάτι πολύ πιο συναρπαστικό από αυτό που προτείνουμε εμείς μέσα από τις διαδρομές που κάναμε. Πιστεύουμε όμως ότι αυτές οι αισθητικές διαδρομές στον 20ό αιώνα μπορούν να προσφέρουν την ικανοποίηση ότι η Αθήνα έχει ακόμη πολλά να μας δώσει. [...] Νίκος Βατόπουλος, Αθήνα, Οκτώβριος 2008