Αλήθειες και ψεύδη για τον Όμηρο

Οὐδέποτε ἂλλοτε στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος κλασικό ἒργο ὑψίστης διανοητικῆς συλλήψεως καί ἀενάου ἐπικαιρότητος ἐπί αἰῶνες, ἒχει τύχει τόσων ἀμφιλεγομένων κρίσεων καί τόσων θεωριῶν καί θεωρητικολογιῶν, τόσων ἐσφαλμένων σχολιαστικῶν ἐρμηνειῶν καί τόσων παρερμηνειῶν, τέλος τόσων ματαίων προσπαθειῶν ὑποβαθμίσεως ἢ καί ἀποκαθηλώσεως ἀπό τό ὑψηλό βάθρο τῆς Ἱστορίας, ὃπου δεσπόζει ἀλώβητο ἐπί αἰῶνες καί ἀκτινοβολεῖ φωτίζοντας τήν ἀνθρώπινη διανόησι. Κατά τήν διαδρομή τῶν αἰώνων τά Ὁμηρικά Ἒπη, ἢδη ἀπό τήν ἀρχαιότητα, ἐνέπνευσαν στρατειές ποιητῶν, φιλοσόφων, ἱστορικῶν, συγγραφέων καί γενικῶς διανοουμένων, οἱ ὁποῖοι ἀναπαρήγαγαν ἡρωϊκά ἒπη μέ παραπλήσιες τῆς Ἰλιάδος καί τῆς Ὀδυσσείας ἐκδοχές τοῦ λεγομένου Ἐπικοῦ Κύκλου, τά πλεῖστα ὃμως τῶν ὁποίων δέν διεσώθησαν. Γιά τήν ἀρχαιότητα ἦταν ἀδιανόητο ν᾽ ἀμφισβητηθῆ ἡ πατρότητα τῶν Ὁμηρικῶν Ἐπῶν καί μόνον οἱ παράφρονες μποροῦσαν νά ἐκφράσουν ἀμφιβολία. Τά ποιήματα τοῦ Ἐπικοῦ Κύκλου δημιούργησαν πλῆθος ἐκδοχῶν καί παραπλησίων ἱστοριῶν, πού ὡστόσο ἀκτινοβολοῦσαν τήν δημιουργική πνευματική δύναμη τῶν Ἑλλήνων καί προήγαγαν τό πνεῦμα καί τόν πολιτισμό παγκοσμίως. Μοιραίως ὃμως δημιουργήθηκε καί ἓνα γνήσιο χάος ἐκδοχῶν, δίνοντας τήν ἀφορμή κριτικῆς τοῦ ἒργου τοῦ Ὁμήρου, ἀκόμη καί τῆς ἀμφισβητήσεως τοῦ ἰδίου ὡς ὑπαρκτοῦ προσώπου (Decarte, ἀβάς d’Aubignac κ.ἂ.),δίνοντας πρόσφορο ἒδαφος στόν πολύ Φρειδερίκο Βόλφ νά ὑποστηρίξη κι αὐτός ὃτι ὁ Ὃμηρος δέν ὑπῆρξε ποτέ καί νά καταλήξη μέ τά «Προλεγόμενά» του νά γίνη ἓνας ἁπλός ἀντιγραφέας τῶν συγγραμμάτων ξένων σοφῶν. Τήν σκυτάλη τῶν ἀμφισβητιῶν, δυστυχῶς, παρέλαβαν οἱ δικοί μας ἐπώνυμοι φιλόλογοι τοῦ περασμένου αἰῶνος, ἀντικαταστήσαντες τήν προσωνυμία «χωρίζοντες» μέ τήν λιγώτερο ἐνοχλητική «ἀναλυτικοί». Γεγονός ἀναμφισβήτητο πάντως εἶναι ὃτι κατά τούς αἰῶνες πού πέρασαν παρεισέφρυσαν πολλές πλάνες ἢ καί ψεύδη ἀκόμη, τά ὁποῖα ἀνεμίχθησαν μέ τά ἀληθῆ εὐτελίζοντας καί αὐτά, ὣστε σήμερα ὁ πολύς κόσμος νά γνωρίζη πολύ καλά ὃσα δέν εἶπε ποτέ ὁ Ὃμηρος καί νά ἀγνοῆ παντελῶς τά ὃσα εἶπε. Τήν σύγχυσι αὐτή ἐπιχειρεῖ νά διαλύση τό βιβλίο αὐτό, ἀλλά καί νά φέρη νέο ριπίδιο πληροφοριῶν, πού ἀγνοήθηκαν ἀπό τούς ἀρχαιογνῶστες, σέ μία προσπάθεια νά συνοψίση μέ κατανοητό τρόπο τό κατάσπαρτο καί συγκεχυμένο πληροφοριακό ὑλικό, ὣστε ὁ ἂνθρωπος τοῦ 21ου αἰῶνος, πού ζεῖ στήν ἐποχή τῶν μεγάλων ἀμφισβητήσεων ἀλλά καί τῶν μεγάλων κατακτήσεων, νά κατανοήση τήν τεραστία πνευματική προσφορά τοῦ μεγαλοφυοῦς Ὁμήρου, ἡ ὁποία αἰωνίως θά τόν συνοδεύει ἀκόμη καί στήν ἐπική πορεία του πρός τό σύμπαν καί τά ἂστρα, τῶν ὁποίων πλεῖστα ὀνόματα ξεπηδοῦν ἀπό τό ἒργο του.