Άραβες

"Δημοσιογραφικά" και όχι "επιστημονικά", από τη μια, "ερασιτεχνικά κείμενα θρησκολογίας" ή "κείμενα για το μουσουλμανισμό", από την άλλη: έτσι αυτοπροσδιορίζονται τα κείμενα του βιβλίου αυτού, που δεν ευτύχησε να το δει τυπωμένο ο συγγραφέας του. Πράγματι, το είδος της δημοσιογραφίας αλλά και της ερασιτεχνίας που θεράπευε ο Β. Ραφαηλίδης, είναι εδώ στην καλύτερή τους ώρα. Παρόλο που το βιβλίο έχει κυρίαρχο άξονα τη θρησκεία, εξακτινώνεται και αγκαλιάζει οτιδήποτε ουσιαστικό αφορά τους Άραβες: από την εθνογένεση και την ιστορική εξελικτική τους πορεία, έως την κουλτούρα, την τέχνη και τη φιλοσοφίας τους. Έχοντας να αναμετρηθεί με ένα τεράστιο σώμα πληροφοριών και υλικού από τη χαώδη σχετική βιβλιογραφία, κατορθώνει να συνοψίσει και να αποστάξει την ουσία της αραβικής κουλτούρας και ιστορίας, σε μια επιτομή που παραπλέει την πλημμυρίδα των περιφερειακών λεπτομερειών με ευτράπελη χάρη αλλά και εμβρίθεια. Με γράψιμο ζωντανό, με χιούμορ ανατρεπτικό, με το χάρισμα της μεταδοτικότητας και της εκλαΐκευσης (χωρίς φύρα της ουσίας), αλλά κυρίως επειδή ο αφηγητής στέκεται σε ένα σημείο από όπου απέχει εξίσου από τους ποικιλώνυμους θρησκευτικούς και λοιπούς δογματισμούς, επιτυγχάνει τη νηφάλια, απομυθοποιητική και πολυπρισματική καταγραφή του αραβικού φαινομένου. Ταυτόχρονα, με τη διεισδυτική κατάδυση στις βαθιές πολιτισμικές και θρησκευτικές δομές των Αράβων, προσφέρει στον αναγνώστη ένα ανέλπιστο εγχειρίδιο όχι μόνο ετερογνωσίας αλλά και αυτογνωσίας μαζί, καθώς καθιστά ευδιάκριτες τις εσωτερικές στιβάδες απ' όπου αντλούν καταγωγή οι ποικίλες μεταφυσικές αναζητήσεις των πιο "διαφορετικών" πολιτισμών.