Αντίδωρο ή Άθωνος περιδιάβασις

Πέρασαν κιόλας τριάντα χρόνια από τότε που για πρώτη φορά βρέθηκα στο Άγιο Όρος. Το 1975 το ηλεκτρικό φως ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εσωτερικές μετακινήσεις γίνονταν με τα πόδια. Το πρώτο που μου είχε κάνει εντύπωση ήταν αυτό που λέμε ατμόσφαιρα. Μέσα σε κτήρια παρηκμασμένα και ετοιμόρροπα, με ξεθωριασμένα χρώματα, κυκλοφορούσαν, ζωντανές σκιές, οι μοναχοί. Πολλές φορές ήταν άγριοι κι απότομοι, αλλά όταν τους γνώριζες καλύτερα, όσο σου επέτρεπαν, ανακάλυπτες την κρυμμένη παιδική τους ευαισθησία. Η μοναστική πολιτεία κατοικείται συνεχώς περισσότερα από χίλια χρόνια και σαν ζωντανός οργανισμός, υφίσταται, η αλήθεια με εξαιρετική βραδύτητα, τις συνέπειες της εξέλιξης. Στον Άθωνα πολλά άλλαξαν και αλλάζουν ή προστίθενται καινούργια. Δεν έχει σημασία. Αυτή που μένει και διαρκεί είναι η μοναδική του ατμόσφαιρα, που ο καθένας τη νιώθει και την εισπράττει με το δικό του τρόπο. Σ' αυτό το βιβλίο, που λειτουργεί και σαν κατατοπιστικός οδηγός, προσπάθησα να "παγιδεύσω" κάποιες στιγμές που, και μόνο γι' αυτές, αξίζει να βρεθεί κανείς εκεί. Το "Περιβόλι της Παναγίας" είναι και για τους προσκυνητές, είναι και για τους επισκέπτες, είναι και για τους ευσεβείς, είναι και για τους άλλους. Είναι ακόμη και για τις γυναίκες οι οποίες ξέρουν και τιμούν το άβατο που τις αφήνει απ' έξω. Μπορούν να το προσεγγίσουν με διαφορετικό τρόπο. Το Άγιο Όρος είναι το αντίδωρο που μου πρόσφεραν όλα αυτά τα χρόνια, με αγάπη, οι μοναχοί· το κόβω και το μοιράζω.