Οδοιπορία στο Άγιο Όρος

Έφτασα στο κελί του κατά τις 11:00. Ο π. Παΐσιος ολομόναχος, έξω στον κήπο, σκάλιζε ένα ξύλο. Καθίσαμε έξω. Του διηγήθηκα με συντομία την προσκυνηματική μου περιήγηση στις μονές -από τη Φιλοθέου στη Μεγίστη Λαύρα και στις σκήτες- την εβδομάδα πριν από τη Σαρακοστή. Του μίλησα και για τη Σταυρονικήτα και για τη γνωριμία μου με τον γέροντα Βασίλειο. Τέλος, του εκμυστηρεύτηκα την πεποίθησή μου πως είναι το ίδιο το χέρι του Θεού που μας δείχνει το δρόμο σ' αυτή την πορεία. "Κοίτα", μου αποκρίθηκε, "αυτή η αυστηρή συμπεριφορά προς τους ρωμαιοκαθολικούς εδώ στο Άγιο Όρος δεν οφείλεται σε έλλειψη αγάπης. Είναι σαν να περίμενε κάποιος από ένα γιατρό να του δώσει γλυκά, για να τον θεραπεύσει. [...] Είναι ανάγκη, όμως, να επιστρέψουμε στην παράδοση των Πατέρων. Γι' αυτό σου είπα ότι οι καθολικοί πρέπει να προοδεύσουν πνευματικά, να επιστρέψουν στις πηγές, να γίνονται συνεχώς καλύτεροι καθολικοί, όπως κι εμείς πρέπει συνεχώς να γινόμαστε καλύτεροι ορθόδοξοι". Όταν συντάχθηκαν τα κείμενα που συγκροτούν αυτό το βιβλίο, δεν υπήρχε καν η προοπτική μιας μελλοντικής έκδοσής του. Πρόκειται για φύλλα ημερολογίου, που κράτησε ένας ρωμαιοκαθολικός μοναχός από την Ιταλία, κατά τη διάρκεια της εξάμηνης παραμονής του στο Περιβόλι της Παναγίας. Στις σελίδες του δεν ανιχνεύει κανείς μόνο το θαυμασμό του συγγραφέα για το φυσικό κάλλος και την αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους, πράγμα που θα κατέτασσε το βιβλίο στο είδος του ταξιδιωτικού χρονικού· ψηλαφίζει και την απόπειρα ενός "ετερόδοξου" χριστιανού να μαθητεύσει στο ορθόδοξο ήθος, όπως αυτό σαρκώνεται στον λειτουργικό πλούτο, στο ασκητικό πνεύμα, στην προσκύνηση των ιερών εικόνων και των αγίων λειψάνων και, κυρίως, στα πρόσωπα των -γνωστών ή αγνώστων- αγιορειτών που διατηρούν ζωντανή τη μακραίωνη παράδοση του αθωνικού μοναχισμού.